NGC 4889 masum, sakin bir gökada gibi görülebilir, ancak inanmayın. Hubble Teleskopu ile elde edilen bu görüntüdeki eliptik gökada aslında karanlık bir sır saklıyor: dev bir canavar. Gökadanın merkezinde şimdiye kadar keşfedilen en büyük kütleli karadelik bulunuyor.

NGC 4889
Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki Koma Kümesi’ndeki NGC 4889 önemli bir sırra sahip. Dev eliptik gökada bu görüntüde merkezin altında parlamaktadır (NASA & ESA).

Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki Koma Kümesi’nin en parlak üyesi olan dev eliptik gökada NGC 4889 şimdiye kadar görülen en büyük süper kütleli karadeliğe sahiptir. Güneş’ten 20 milyar kat kütleli olan karadelik öyle geniştir ki, ışığın bile kaçamadığı son hat olan olay ufku 130 milyar kilometre çapındadır. Bu uzaklık Güneş ile Neptün arası uzaklığın 15 katı kadardır. Samanyolu merkezindeki karadelik ise 4 milyon Güneş kütlesinde olup yaklaşık, Merkür-Güneş uzaklığının beşte biri kadarlık olay ufkuna sahiptir.

NGC 4889’un merkezindeki karadelik geçmiş dönemde bol miktarda yıldız yediği düşünülüyor. Gökbilimcilere göre karadelik şu an yediklerini ‘sindirme’ döneminde. Bu da karadeliği saran gaz ve toz diskinin bir süre daha huzurlu ve mutlu şekilde dolanacağı anlamına geliyor.

Kümenin Sayısallaştırılmış Gökyüzü Araştırması 2 ile alınmış görüntüsü (NASA, ESA, Digitized Sky Survey 2).

Karadeliğin aktif olduğu zamanlarda çevresindeki disk oldukça sıcaktı. Bunun nedeni karadeliğin yüksek kütle çekim kuvveti nedeniyle diski oluşturan maddenin dolandıkça karadeliğe yaklaşması ve kuvvetin bundan dolayı büyüyerek malzemeyi sıkıştırmasıdır. Bunun sonucunda çok enerjik jetler yayılmıştır. Bu da Samanyolu’nun yaydığı enerjiye göre kuasarlardaki gibi bin kat daha fazla enerji çıkışına neden olmuştur.

Galaktik malzeme karadeliğin çevresinde toplanmayı sürdürüyor. Ancak süper kütleli karadelik henüz uykuda. Gökbilimciler karadeliği gözleyerek hakkında az bilgi sahibi olunan kuasarların nasıl oluştuğunu ve evrimleştiği bilgisine ulaşabilir.

Işığın kaçmasına dahi izin vermeyen karadeliklerin gözlenmesi mümkün değildir, bu nedenle dolaylı yöntemlerle kütleleri hesaplanır. Gökbilimciler Keck II Gözlemevi ve Gemini North Teleskopu’nu kullanarak NGC 4889’un merkezindeki yıldızların dolanma hızlarını hesapladı. Bu hız merkezdeki devin kütlesine bağlıdır. Hızları dikkate alınarak yapılan hesaplar karadeliğin kütlesini ortaya çıkarır.

Hubble/ESA

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d