Ceset Yıldızın Hayaleti

Uzun zaman önce süpernova olarak patlayan bir yıldızın ortaya çıkardığı ürkütücü manzaraya bakıyorsunuz. Yengeç bulutsusu adı verilen yapı Hubble teleskopu ile görüntülendi. Cismin hareketsiz görünmesi sizi aldatması: bölge hâlâ hareketlidir. Bulutsunun merkezindeki yıldız ritmik hareketlerle bulutu beslemektedir.

yengec-bul

Yıldızın çekirdeği patlama sonucunda kalan tek parçasıdır. Nötron yıldızı olarak sınıflandırılmış cisim Güneş kütlesinde olmasına karşılık birkaç kilometrelik çapa sıkışmış olduğundan çok daha yoğundur. Bu esrarengiz cisim görüntü merkezine yakın olup adeta bir yıldız gibi parlamaktadır.

Çevresinde saniyede 30 kez gibi muazzam hızla dönen cisim, yaklaşık 1 trilyon Volt gibi ölümcül manyetik alan üretir. Bu enerjik aktivitenin sonucunu ise en rahat şekilde pulsarın sağ üstünde genişleyen dalgalar halindeki gaz ile görebilirsiniz. Hubble gözlemleri renksiz ve farklı poz süreleriyle alınmıştır. Daha sonra bulutsunun farklı bölgelerindeki yapıları net görebilmek için yeşil ile renklendirilmiştir.

Yıldızın yaydığı enerji dalgaları.
Yıldızın yaydığı enerji dalgaları.

Yengeç bulutsusu tarihte en yoğun çalışılan süpernovalardan biridir. İlk kez 1054’de Çinli gökbilimciler tarafından kayıtlara geçmiş ve parlaklığından dolayı gece-gündüz 23 gün boyunca izlenmiştir. Bu kayıtlara göre yıldızın parlaklığı Venüs’ün görünen parlaklığının altı katına kadar ulaşmıştır. Daha sonra bulutsu, 1758’de Charles Messier cismin gözleyerek hazırladığı kataloğa Messier 1 kod numarasıyla ekledi. Messier, cismi “kuyrukluyıldız benzeri” olarak tanımladı. Neredeyse yüzyıl sonra ise İngiliz gökbilimci William Parsons bulutsuyu çizmeyi başardı. Bu çizimde cisim bir yengeci andırdığından Yengeç bulutsusu adını aldı. 1928’de ise Edwin Hubble cismin Çinlilerin 1054’de gözledikleri cisim olduğunu fark etti.

Amatör gökbilimcilerin görebileceği parlaklıkta olan bulutsu Boğa takımyıldızı yönünde olup 6500 ışık yılı uzaktadır.

Hubble/ESA

Önerilir...

1 Yorum

  1. Merhaba, Yaptığınız yayın hizmeti kamu yararına inanılmaz yararlı ve ana kaynağından bize aktarılan bilgi ve haberler, benim gibi amatör astronomi meraklılarının değerli bir kaynağı olmaktan da öte önemlidir.
    Emeği geçen herkese sonsuz teşekkürler ederim. Sağolun – varolun.

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d