VISTA taramasıyla Avcı A molekül bulutunun kırmızı-ötesindeki en ayrıntılı görüntüsü elde edildi
Dikkat çekici bu yeni görüntüde, Yeryüzü’nden yaklaşık 1350 ışık-yılı uzaklıkta yer alan ve bilinen en yakın, büyük kütleli yıldız oluşum bölgesi Avcı A molekül bulutunun kırmızı-ötesinde yüksek-çözünürlükte alınan en büyük mozaik görüntüsü yer alıyor. ESO’nun Şili’nin kuzeyindeki Paranal gözlemevinde bulunan VISTA kırmızı-ötesi teleskopu ile alınan bu görüntüde çok sayıda genç yıldız ve normalde tozlu bulutların derinliklerinde gömülü kalan diğer nesneler gözler önüne serilmektedir.
VISION taraması (Avcı’da Vienna taraması) ile elde edilen yeni görüntü tayfın kırmızı-ötesi bölgesinde ESO’nun Şili’deki Paranal gözlemevinde bulunan VISTA tarama teleskopu ile alınan görüntülerin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Avcı molekül bulutunda (OMC) yer alan iki dev molekül bulutundan biri olan Avcı A molekül bulutunun tamamını içine almaktadır. Avcı A, komplekste yer alan kılıç olarak bilinen bölgeden yaklaşık sekiz derece güneye kadar uzanmaktadır.
VISTA dünyanın belli bir konuya adanmış olan en büyük teleskopu olup oldukça duyarlı kırmızı-ötesi dedektörleri ile geniş bir görüntüleme alanına sahiptir ve bu özellikleri sayesinde yürütülmekte olan bu iddialı tarama gözlemleri için derin ve yüksek kaliteli kırmızı ötesi görüntüler elde etmede ideal bir teleskoptur.
VISION taraması sonucunda neredeyse 800 000 adet tekil yıldız, genç yıldızımsı nesne ve uzak gökada içeren bir katalog oluşturulmuştur. Bu, Avcı bölgesinden şimdiye kadar elde edilmiş herhangi bir tarama gözleminden daha derin ve daha kapsamlı bir çalışmaya işaret etmektedir.
VISTA insan gözünün göremediği ışığa duyarlı olduğu için, gökbilimcilerin diğer türlü gizli kalan yıldız oluşum bölgelerindeki nesneleri tespit edebilmesini sağlamaktadır. Görünür ışıkta alınan görüntülerde görülemeyen çok genç yıldızlar daha uzun kırmızı-ötesindeki dalgaboylarında gözler önüne serilmektedir ve bunları örten toz geçirgen hale gelmektedir.
Yeni görüntü Avcı A içerisinde gerçekleşen küçük ve büyük kütleli yıldız oluşum sürecine dair tamamlayıcı bir anlayışa bir adım daha yaklaşmış olmayı temsil etmektedir. En dikkat çekici olanı ihtişamlı Avcı bulutsusu, aynı zamanda Messier 42 adı verilen ve görüntünün solunda yer alandır. Bu bölge ünlü, parlak Avcı takımyıldızındaki kılıcın bir kısmını oluşturmaktadır. VISTA kataloğunda hem bilinen nesneler hem de yeni keşifler yer alıyor. Bunlar arasında beş yeni genç yıldızımsı nesne adayı ve on aday gökada kümesi bulunuyor.
Görüntünün başka yerlerinde, Avcı A’nın karanlık moleküler bulutlarına bakabilir ve birçok gizemli zenginlikleri görebiliriz, bunlar arasında yeni yıldızlara (öncül-yıldız diskleri) yaşam veren madde diskleri, yeni-doğan yıldızlarla (Herbig-Haro nesneleri) bağlantılı bulutlar, daha küçük yıldız bulutları ve hatta Samanyolu’ndan çok daha ötedeki gökada kümeleri bulunuyor. VISION taraması sayesinde yakın moleküler bulutların içindeki genç yıldızların erken evrim süreçleri düzenli bir şekilde araştırılmaktadır.
Avcı A’nın bu ayrıntılı görüntüsü yıldız ve küme oluşumundaki yeni gözlemsel çalışmaların temelini oluşturmakta ve VISTA teleskobunun tayfın kırmızı-ötesindeki kısmında gökyüzündeki geniş alanları hızlıca ve derinlemesine taramadaki gücünü göstermektedir.
ESO-Türkiye (Arif Solmaz, Çağ Üniversitesi, Uzay Gözlem ve Araştırma Merkezi, Mersin)
