Bilim ve gökbilim için önemli sonuçlar doğuracağı kesin görünen bir gelişmeyi duyurmak istiyorum: Ay’ın kuzey kutbunda su bulunduğu dört ayrı uzay aracıyla doğrulandı. Haberin detayı aşağıda.
NASA Ay’ın kutup kısımlarında su molekülleri bulunduğunu açıkladı. Üç ayrı uzay aracıyla yapılan keşifte bulunan küçük su molekülü olarak adlandırılan bir hidroksil molekülü. Hidroksil molekülü bir oksijen ve bir hidrojen atomundan oluşuyor.
Gözlemler Ay Mineraloji Eşleştiricisi veya M3 (M küp), Hindistan’ın Chandrayaan-1 aracılığıyla gerçekleştirildi. Aynı gözlemler Cassini ve Epoxi Uzay araçlarıyla da doğrulandı.
Bir süreden beri Ay’da su buzu olduğuna dair belirtiler vardı. Buluş NASA ve Hindistan uzay araçlarıyla geldi.
M3 ‘ün kızılötesi dalga boylarında ölçüm yapan tayfölçeri, Ay yüzeyinden yansıyan ışığı tayf renklerine ayırarak, gelen ışık içinde su molekülleri ve hidroksil izine rastladı.
Brown Üniversitesi’nden Carle Pieters, “Biz Ay’da denizler, göller keşfetmedik. Ay’da kaya ve toz moleküllerinin üst kısımlarında milimetre mertebesinde hidroksil etkileşimi gördük” diyor.
M3, Ay yüzeyinin güneş ışığı alan yüksek enlemlerinde su moleküllerinin ve hidroksilin varlığı belirlendi. Bu moleküllerden daha önce 1999 yılında Cassini’nin Ay uçuşu sırasında da varlığı hissedilmiştü. Ancak açıklama yapmak için daha sağlam kanıtlara ihtiyaç olduğundan bugüne kadar beklendi.
Bulunan su ve hidroksil miktarının milyonda 1000 ölçeğinde olduğu belirtiliyor. Bir başka ifadeyle bir tonluk Ay toprağında yalnızca 3,2 kg kütleli su olduğu hesaplanmış.
Epoxi uzay aracı en son Haziran 2009’da Ay’ın yakınından geçmişti. Aracın asıl görevi Hartley-2 kuyrukluyıldızı olacak. Araç 2010 yılının Kasım ayında bu kuyrukluyıldıza yaklaşıp bilgi toplayacak. Epoxi ile, bulunan bilgiler onaylandı.
Su ve hidroksil izine Ay’ın kuzey kutbundaki yeterli sıcaklık değerinde olan enlemlerinde rastlandı. Bu kısımların tüm yüzeyi suyla kaplanmış gibi görünmekte.
Ay’da su bulunması bu suyun nereden geldiğiyle ilgili tartışmaları da başlatmış görünüyor. Su acaba Ay’da önceden var mıydı, yoksa asteoridler, kuyrukluyıldız parçalarından mı buraya bulaştığı tartışılacak.
Kaynak: NASA-Science
Konuyla ilgili devam haber: LCROSS: Evet Ay’da Su Var
Bence dinozorların öldüğü meteor dünya’ya çarpınca sulanmış ve bunu ay’a taşımıştır.