Avrupa Planck Uzay Aracı şimdiye elde edilmiş en parlak ve en doğru ve ayrıntılı evren haritasını elde etti. Sonuçlar evrenin sanılandan 100 milyon yıl daha yaşlı yani 13,8 milyar yıl yaşında olduğunu gösteriyor. Veriler ayrıca karanlık enerjinin daha az, karanlık madde ve normal maddenin de sanılandan biraz daha fazla olduğunu göstermektedir.
Washington’daki NASA Genel Merkezi’nden Planck bilim programı ekibinden Joan Centralla: “Gökbilimciler bu haritayı uzun zamandır beklemekteydi. Bu ölçümler birçok bilim alanının yanı sıra derin uzayı anlama açısından da önemlidir. Bu tarihi görevi gerçekleştiren Avrupa Uzay Ajansı ile birlikte çalışmaktan dolayı mutluyuz” diyor.
Hubble sabiti olarak bilinen evrenin büyüme oranının yeni tahmini değeri 67,15 artı ya da eksi 1,2 kilometredir/megaparsek/saniyedir. Bir megaparsek yaklaşık 3 milyon ışık yılıdır. Bu değer daha önce NASA’nın Spitzer ve Hubble gibi uzay teleskoplarıyla elde edilen tahminden daha küçüktür. Karanlık enerji oranı % 71,4’den 68,3’e düşse de karanlık madde miktarının yeni tahmini değerinin % 24’den 26,8’e çıktığını görülüyor. Normal madde miktarı ise % 4,6’dan 4,9’a yükselmiş.
Planck bir Avrupa Uzay Ajansı (ESA) görevidir. Araca NASA çeşitli katkılarda bulunmuş ve ABD, Avrupa ve Kanadalı bilimciler verileri incelemek için birlikte çalışmaktadır. Planck 2009 yılından bu yana gökyüzünü tarayarak büyük patlamanın ardından oluşan erken evrenden gelen kozmik mikrodalga arkaplan haritasını çizmeye çalışmaktadır. Bu kalıntı bilimcilere büyük patlamadan 370 000 yıl sonrasındaki ışımayı göstermektedir.
15,5 aylık gökyüzü gözlem verilerine dayanan harita, kozmik arkaplan ışıması denilen, erken evrenden milyarlarca yıl boyunca yol alan eski ışığın küçük sıcaklık dalgalanmalarının dikkate alınmasıyla ortaya çıkarılmıştır. Işık desenleri şeklindeki gökadalar bugün gördüğümüz modern gökadaların oluşturduğu devasa kümelerin tohumlarını temsil eder.
Düzgün olduğu düşünülen kozmik mikrodalga arka alan ışımasının evrenin doğumuyla birlikte gerçekleşen kuantum dalgalanmaları nedeniyle küçük farklılıklar gösterdiği ortaya çıktı. Planck haritasındaki lekeler günümüz yıldız ve gökadalarının madde tohumlarıdır. NASA’nın Wilkinson Mikrodalga Anizotropi Sondası (WMAP) ve Kozmik Fon Kaşifi (COBE) verileriyle 2006 Nobel Ödülü kazandıran bu desen hakkında çok bilgi elde edildi. Planck gelişmiş duyarlığı ve yüksek çözünürlükte ışığın geniş aralıktaki frekanslarını çalışabilmesi ile önceki çalışmalar sürmektedir.
Evrenin yaşı, yapısı ve diğer temel özellikleri “Standart Modelin” gökbilimcilerce geliştirilen kozmoloji kısmında açıklanmaktadır. Bu yeni yüksek hassasiyete bağlı veriler eşliğinde Standart Model sınanarak geliştirilir. Buna karşılık bu temel özelliklerle resmin bütününde küçük de olsa bazı tutarsızlar bulunuyor. Örneğin model gökyüzünün her yerde aynı olduğunu varsayar. Işık desenlerine bakıldığında ise gökyüzünün iki yarısı asimetriktir ve renkli kısımlar iki yarı için uyumlu değildir.
Avrupa Uzay Ajansı Hollanda Merkezi’nden Planck bilimcisi Jan Tauber: “Gözlemlere uyan basit bir modelimiz var, ama diğer yandan bazı tuhaflıkları görünce temel varsayımları gözden geçirmek gerekiyor. Bu yeni bir yolculuğun başlangıcı ve Planck bu bilmeceyi çözmemizi sağlayacak veri akışına devam ediyor” diyor.
Gökyüzü taramasını sürdüren Planck’ın tüm verileri 2014’de dünyaya açılacak.
