NGC 2547 kümesindeki yıldızlar
Bu sevimli parlak mavi yıldızlar güney gökküresi takım-yıldızlarından Yelken’de bulunan NGC 2547 kümesindeki yeni oluşmakta olan yıldızlardır. Görüntü Şili’deki ESO’nun La Silla Gözlemevi’nde bulunan MPG/ESO 2.2-metre teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile alınmıştır.
Evren yaşlı bir yerdir — yaklaşık 13.8 milyar yıl yaşında. Gökadamız Samanyolu da yaşlıdır — yıldızlarından bazıları 13 milyar yıldan daha yaşlıdır (eso0425). Yine de, yeterince çok aksiyon vardır: bir yandan yeni gökcisimleri meydana gelirken, bir yandan var olanlar yok olur. Bu görüntüde, yeni dünyaya gelen bazılarını, NGC 2547 kümesinde oluşan yeni yıldızları görüyorsunuz.
Peki gerçekten bu gençler gerçekten ne kadar gençler? Kesin yaşları halen belli olmasa da, gökbilimciler NGC 2547’deki yıldızların yaş aralıklarını 20 ila 35 milyon yıl olarak tahmin ediyorlar. O kadar da genç olmadıkları görülüyor. Bununla birlikte, Güneş 4600 milyon yıl yaşında olup henüz orta yaşlı bile değildir. Eğer Güneş’i 40 yaşında bir insan olarak düşünürseniz, görüntüdeki parlak yıldızlar üç aylık bebekler gibidir.
Çoğu yıldız tek başına doğmaz, bunun yerine çoğu boyutları onlarcadan bir kaç bine kadar yıldız içeren zengin kümelerde meydana gelirler. NGC 2547 parlak mavi şekilde parlayan çok sayıda sıcak yıldızın genç oldukları bu şekilde anlaşılsa da, bazıları şimdiden evrimleşerek kırmızı deve dönüşmüş bir kaç sarı ya da kırmızı yıldız da bulabilirsiniz. Bunun gibi açık yıldız kümeleri diğerlerine göre daha kısa yaşarlar, kümeyi oluşturan yıldızların birbirlerinden uzaklaşıp kümeyi dağıtması birkaç yüz milyon yıl sürebilmektedir.
Kümeler gökbilimcilerin yıldızların nasıl yaşadıklarını anlayabilmeleri için anahtar gökcisimleridir. Bir kümenin aynı anda aynı malzemeden doğan üyeleri, diğer yıldızsal özelliklerin etkilerini belirlemeyi daha kolay hale getirmektedir.
NGC 2547 yıldız kümesi güney gökküresi takımyıldızlarından Yelken doğrultusunda, yeryüzünden yaklaşık 1500 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup, bir dürbünle kolaylıkla görülebilecek kadar parlaktır. 1751 yılında Fransız gökbilimci Nicolas-Louis de Lacaille tarafından Güney Afrika’daki bir gökbilim seferi sırasında açıklığı iki santimetre bile olmayan küçük bir teleskop kullanılarak keşfedilmiştir.
Görüntüdeki parlak yıldızlar arasında başka nesneleri de görebilirsiniz, özellikle yakınlaştırdığınızda. Çoğu daha sönük, Samanyolu’ndaki uzak yıldızlardır, ancak bazıları, bulanık genişçe olup bunlar görüş alanındaki yıldızların ötesinde milyonlarca ışık-yılı uzaklıktaki gökadalardır.
ESO-Türkiye (Arif Solmaz, Çağ Üniversitesi, Uzay Gözlem ve Araştırma Merkezi, ESON Türkiye)
