Leicester Üniversitesi’ndeki araştırmacılar gökadamızdaki “beyaz cüceleri” inceleyerek güneş sisteminin sonunun nasıl olacağını kestirmeye çalışıyor.
Güneş gibi bir yıldızın yaşamının sonu Dünya’dan daha küçük çapa kadar küçülüp beyaz cüce olacaktır. Beyaz cüceler bu nedenle çok yoğun cisimlerdir öyle ki bir çay kaşığı madde beş ton ağırlığında olur.
Üniversitenin Fizik Astronomi Bölümü’nden yüksek lisans öğrencisi Nathan Dickinson doktora çalışması olarak beyaz cücelerdeki kimyasal bileşimi seçmiş. Diğerlerini göz ardı edersek beyaz cüceler hidrojen ile helyumdan oluşur ve çevresinide “ağır elemenmtler” kuşatır.
Hubble Uzay Teleskopu ile elde edilen spektrum verileriyle bir yıldızdaki kimyasal yapı elde edilir. 25 000 dereceden daha soğuk olan yaşlı ve soğuk beyaz cücelerde oksijen, azot, silisyum ve gezegen kalıntılarından kalmış demir gibi elementler içerir.
Sıcaklıkları bundan fazla olan genç ve sıcak beyaz cücelerde ise ağır kimyasallar bulunur. Ancak bu kimyasalların beklenenden fazla oluşu akla yıldızın bu maddeleri başka yerlerden, gezegenlerden ya da çevresindeki bulutlardan alıp almadığını getirir.
Dickinson: “Sıcak beyaz cücelerdeki bu fazla maddenin parçalanmış gezegenlerden gelip gelmediğini anlamak önemlidir. Bu sayede bizim sistemimizin nasıl değişeceği ve sonunda sistemin sonunun nasıl olabileceğinin resmini elde edebiliriz” diyor.
“Yıldızların yaşam döngülerinin son durağı olan beyaz cüceler gökadanın en eski nesneleri arasındadır. Bu nedenle bize eski güneş sistemleri hakkında bilgi verebilirler. Güneş’de bir beyaz cüce olarak ömrünü noktaladığında bu olayla birlikte güneş sisteminin başına neler gelebileceğini de kestirebiliriz.”
“Böylesi bir çalışmada ön planda olmak gerçekten heyecan verici. Dünya üzerinde böylesi özel alanda çalışan küçük bir topluluktan biriyim. Bu çalışma yıldızlarının hayatlarının sonunun nasıl olacağını, güneş sistemlerinin nasıl öleceğini ve ne kadarlık bir alanda sistemin kalıntısının kalacağını ve sonunda da gökada yıldızlarının büyük bir çoğunluğu için sonun nasıl olacağı sorularına yanıt verebilir.”
Fen Bilimleri Fakültesi Başkanı Prof. Martin Barstow: “Bu çalışma genç bilim insanlarının ileri düzeyde çalışma yapabileceğini gösterdi. Böylece evren ve Dünya hakkında sorulan en zor soruların bazılarına yanıt verebilecek çalışmadır” diyor.
ben de gelecekte bir uzay araştırmacısı olmak istediğim için bu konu ilgimi çekti. Aslında çok mantıklı eğer evrenin sahip olduğu ilk cisimler beyaz cüceler ise ayrıca evrenin oluşumuna büyük katkı sağladılarsa evrenin sahip olduğu tek cisim veyaevrenin yok olmasına yardımcı olan cisimlerde beyaz cüce olarak adlandırılan helyum ve hidrojen bileşiğidir .