ESA’nın Herschel Uzay Gözlemevi Güneş Sistemi’nin ücra köşelerindeki bilinen 1400 soğuk dünyanın 132’sini gözledi. Bu cisimler Neptün ötesinde ve Güneş’ten 4,5 ile 7,5 milyar kilometre uzaktalar.
Neptün ötesi cisimlerden (bu yazıda kısaca NÖC) (ing. trans-Neptunian objects, TNOs) en ünlüleri Pluto, Eris, Haumea ve Makemake’de içlerinde olmak üzere bu cisimler sistemimizin en ücra köşesindeki üyelerini oluşturuyor.
NÖC’ler -230 0C’den daha soğuk olduklarından uzak kızılötesinden milimetre altı dalga boyuna kadar gözlem yapabilen Herschel için güzel hedeflerdir. Herschel dört yıl süren görev süresince bu cisimlerden 132’sinin termal emisyonlarını gözlemeyi başardı.
Bu ölçümlerle kolayca bulunamayan boyutları ve yansıtabilirlik değerleri (ya da albedo, yüzeyinden yansıyan ışık miktarı demektir) elde edilmiştir. Yukarıdaki grafik Herschel ile gözlenen NÖC’lere örnek olarak oluşturulmuştur.
Buradaki göze çarpan ilk şey boyutlarındaki çeşitliliktir. 50 km çapından 2400 km çapa kadar değişen büyüklüklere sahiptirler: Pluto ve Eris en büyükleridir. Bunların dışında yumurtayı andıran şekilleriyle Haumea (beyaz) ve Varuna (kahverengi) sıradışı olan diğer cisimlerdir. Hatta burada gösterilmemesine karşılık bazılarının uyduları bile bulunmaktadır.
Yansıtabilirlik ölçümlerine göre beyaz renk saf buzları gösterirken, kahverengi düşük yansıtabilirliği yani yüzeyin bir tür organik maddeyle kaplı olduğunu göstermektedir.
NÖC’lerin gezegen oluşumunun gerçekleştiği dönemin ilkel kalıntıları olarak kabul edilmektedir. Bu da Güneş Sistemi’nin oluşum modellerini test etmek için en uygun cisimler arasında oldukları anlamına gelir.
