NASA’nın başka yıldızların çevresinde dolanan gezegenleri keşfetmek için uzaya yolladığı Kepler Uzay Teleskopu Mayıs 2013’de mekanik bir arıza yaşadı. Teleskopun ilettiği veriler dikkate alınarak işaretlenen gezegen adaylarından, bir yıldız çevresinde dolanan beş gezegen keşfedildi. Keşfedilen gezegenler Dünya’dan oldukça büyük olup ikisi alt-Neptün, biri Neptün, biri alt-Satürn ve biri Jüpiter büyüklüğündedir.
CfA’dan Andrew Vanderburg’un başkanlığındaki araştırma ekibi Kepler’in Mayıs 2013’de yaşadığı arıza sonrasında Martti H. Kristiansen’in de yardımıyla bir algoritma geliştirerek ellerindeki verileri irdelemeye çalışıyor. Bu çalışma ilk meyvesini beş gezegen keşfi ile verdi.
Vanderburg ve arkadaşları 1,15 Güneş çapında ve 1,4 Güneş kütlesindeki HIP 41378 adlı yıldızda gezegen olabileceğinden hareket ederek yıldızın tayflarını elde ettiler. Keşfedilen gezegenler muhtemelen 1 yıldan daha kısa süreli yörünge dönemlerine sahip. Gezegen sistemlerinde kısa süreli yörünge dönemleri keşfi kolaylaştıran bir unsurdur. Geçiş yönteminde gezegen yıldızının önünden geçerken yıldızın algılanan parlaklığındaki küçük değişim dikkate alınır. Bu azalmanın periyodik olarak birkaç kez gözlenmesi gezegenin onaylanması demektir. Elbette her zaman bu kadar şanslı olunmaz. Yörünge döneminin uzun olması ya da diğer geçişlerin bizim göremeyeceğimiz şekilde ‘yıldızın kenarında’ gerçekleşmesi gibi durumlar onayı geciktirir. Kepler toplamda 75 gün süreyle HIP 41378 yıldızını izlemiştir.
Kepler görevde kaldığı dört yıl boyunca 110 derece karelik alanı gözledi. Ardından yeni K2 göreviyle gözlenen cisimlerin sayısı arttırılarak 20 kat daha geniş bir alanı gözlemeye başladı. Yeni görevde özellikle önceki görev sırasında işaretlediği olası gezegenlerin tekrar izlenmesi amaçlanmıştır. Geçiş yöntemine ek olarak özellikle sönük yıldızlardaki gezegen arayışında ek yöntem olarak Doppler etkisi kullanılır. Bu yöntemle gezegenin kütlesi, sıvı suya sahip olup olmadığı gibi çeşitli özellikleri belirlenebilir.
Ek gözlemler K2’nin yanısıra Kitt Peak Ulusal Gözlemevi (National Observatory)’nin 2,1 metrelik teleskopu ile yapıldı.
Meraklısına: Çalışmanın makalesi arxiv.org‘ de yayınlanmıştır.
