NASA’nın Mars’ın en ilginç bölgelerinden birini inceleyecek olan gelişmiş mobil robotu 26 Kasım’da Florida’dan Türkiye saati ile 17:00’de fırlatılacak.
Adı yapılan bir anketle Merak konulan Mars Bilim Laboruatuarı, şimdiye kadar başka bir gezegene gönderilen en fazla bilimsel yeteneği olan araç ünvanına sahip. Araç şimdi Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Üssü’nde bir Atlas V roketinin üstünde fırlatılacağı zamanı bekliyor.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan Pete Theisinger: “Tüm hazırlığımız aracı ilk fırsatta fırlatmak üzerinedir. Eğer hava ya da başka bir nedenle fırlatma gerçekleşmezse bir sonraki tarih 18 Aralık olacak” diyor.
Ağustos 2012’de Mars’a varması planlanan 1 tonluk Merak, iki yıl boyunca Kızıl gezegendeki Gale Kraterini inceleyecek. Merak krater içindeki katmanlı ve 5 km yüksekliğindeki dağın yakınına iniş yapacak. Aracın görevi çevre şartlarının mikrobik yaşam için uygun olduğu düşünülen bu bölgede, gelecekte oluşabilecek yaşam için potansiyelin olup olmadığını aramak olacak.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Mars Bilim Laboratuarı görevi bilim insanlarından John Grotzinger: “Gezegenin erken dönemdeki potansiyel yaşam alanları arasında olan Gale, bize bunu test etmek için mükemmel bir ortam sunmaktadır. Merak inecek olduğu noktada bulunan su taşıyıcı kanalların oluşturduğu alüvyon yelpazesi hakkında bilgi verecek. Dağın dibindeki katmanlarda kil ve sülfat olduğu biliniyor” diyor.
Merak önceki Mars robotları Spirit ve Opportunity’den iki kat daha uzun ve beş kez daha ağırdır. Aracın taşıdığı 10 bilimsel araç ise öncekilere göre 15 kat daha ağırdır.
Zeminden 2.1 metre yüksekliğe kadar uzanan çubuğu sayesinde kameraların uzaktaki nesneleri lazer aracı ile gözlemesine destek sağlar. Gezginin içindeki analitik kollar, kol üzerindeki toz matkapı ve kepçesiyle kaya ve toprak örnekleri incelenebilecek. Araçta ayrıca hava durumu ve gelecekte düzenlenmesi düşünülen insanlı uçuşlar için gerekli ışınım (radyasyon) ölçümü gibi çevreye yönelik tanımlamalar yapacak aletler bulunuyor.
NASA Genel Merkezi’nden Mars Keşif Programı Yöneticisi Doug McCuistion: “Yeni görev ve yeni bir araç olan Mars Bilim Laboratuarı, Mars’ı iyi bir şekilde anlaşılması amacıyla inşa edildi. Böylece Mars’a yapılacak insanlı uçuşlar için ön bilgi ve gerekli teknolojiyi de üretmiş oluyoruz” diyor.
Görev zorlu ve riskli. Merak bir hava yastığıyla yüzeye indirilemez, bunun için havada bir gök vincindeki halata bağlı bir nesne onu yavaşça, roket motoruyla yüzeye inecek.
Araç daha önceki Mars görevlerine göre daha küçük bir alana inecek. Aracın iniş yeri Gale Kraterinin 25 km ile 20 km’lik içi. Bu bölge dışındaki iniş noktaları ise kesinlikle aracın sağlıklı iniş yapmasını sağlayacak yerler değil.
1970’lerde Viking’lerden bu yana Mars’a gönderilen hiçbir araç gezegende yaşama ilişkin bir iz bulamadı. Merak doğrudan bunun yanıtını vermeyecek ancak, yaşamın oluşması için önkoşulların elverişli olup olmadığını denetleyerek, gelecekte oluşabilecek potansiyel yaşama ilişkin öngörüde bulunulmasına yardım edecek.
