Bir grup Astrofizikçi galaktik çekirdeklerin çevresini simit gibi saran büyük yıldız oluşum bölgelerindeki nükleer halka bilmecesini aydınlatmaya çalışıyor. Çalışma altısı eliptik gökadalardaki toz halkaları olmak üzere 107 gökadadaki 113 halkayı kapsıyor.
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü’nden Sébastien Comerón: “AINUR (the Atlas of Images of Nuclear Rings-Nükleer Halkaların Görüntü Atlası) şimdiye kadar elde edilen en kapsamlı nükleer halka çalışmasıdır” diyor.
Halka şeklindeki yıldız oluşum bölgeleri olan nükleer halkalar galaktik çekirdeklerin yakınında bulundu. Boyutları 500 ile 3000 ışık yılı arasında değişen halkalar, bazıları çok büyük yıldızlar olmak üzere çoğunlukla genç yıldızlardan oluştuğu için çok parlaktırlar. Kısa ömürleri olan bu tür yıldızlar, süpernova olarak patlamadan önce çok parlak görünürler.
Halkaları bulmak için astrofizikçiler başta NASA ve ESA’nın Hubble Uzay Teleskopu olmak üzere çeşitli görüntüleme araçlarından yararlandılar. Görüntü filtrelerinin de yardımıyla halkalar kolayca tanımlandı ve çeşitli harita türlerini oluşturmak üzere işlendi.
“AINUR atkası ile gökadalardaki nükleer halkalar ve bunların diğer nesnelerle arasındaki ilişkiler sorgulandı ve sonuçta halkaların rezonans yoluyla merkezin kütle çekimine karşı koyduklarını istatiksel olarak kolayca gördük” diyor Comerón.
Astrofizikçiler bu halkaların yarıçaplarının maksimum uzunluğunun, gökada yarıçapının % 25’i kadar olduğunu da gördüler. Eliptik şeklindeki gökada ne kadar küçükse bu uzunluk o kadar küçük, ne kadar büyük ve ne kadar eliptik gökada değilse o kadar büyük bir halka yarıçapı görülür.
Araştırmacılar şimdiye kadar inanılanın tersine nükleer halkaların önemli bir bölümünün çubuklu gökadalarda (yaklaşık % 20) bulunduğunu saptadılar. Bu gökadalarda rezonans yoluyla ve büyük bir olasılıkla gökadanın güçlü kollarının ve diskin komşu gökadaların zayıf etkileşimi ile ovalleştiği düşünülüyor.
Kaynak: Science Daily
