Satürn Halkalarına Dalan Meteoritler

NASA’nın Cassini uzay aracı Satürn halkalarına çarpan küçük meteoritleri doğrudan görüntüledi. Böylece gökbilimcilerin gözlediği Dünya, Ay ve Jüpiter gibi çarpışmaların yaşandığı gökcisimleri arasına Satürn halkaları da eklendi.

Güneş Sistemi küçük ancak hızla hareket eden cisimlerle doludur. Bu cisimler zaman zaman gezegenlere çarpar. Satürn halkalarına dalan meteoritlerin büyüklüğünün birkaç santimetre ile birkaç metre arasında değişiyor. 2005, 2009 ve 2012 yıllarına ait dokuz meteoritin bıraktığı izlerin incelendi.

2009 ile 2012 yılları arasında görülmüş çarpışmalar. (NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute/Cornell)

Cassini Satürn Sistemini ayrıntılı bilgiler sunan dedektörleri yardımıyla gözlüyor ve bunlar yardımıyla da halkalardaki çarpışmayı gözledi. Örneğin en içteki halkada görülen dalgalanma, 1983 yılında ince ama geniş çaplı bir boşluk oluşturan büyük bir göktaşının etkisiyle olmuştur.

15 Şubat 2013’de Rusya’nın Chelyabinsk kentine düşen yaklaşık 20 m büyüklüğündeki küçük göktaşının bıraktığı iz. (Görüntü hakkı: Copyright M. Ahmetvaleev)

NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan Cassini bilim ekibinden Linda Spilker: “Güneş Sistemi içinde bizden çok uzakta bir yerde, Dünya’daki gibi, Satürn’de de küçük parçacıklara rastlamak çok heyecan verici. Dev göktaşlarının halkalar üzerindeki etkisi Dünya’nın 100 katı kadar bir alanı kaplayan boşluklara neden olabilmektedir. Cassini göktaşlarının neden olduğu etkiyi tam anlamıyla Satürn’ün 2009 yılında yaşadığı ekinoksla birlikte gördü. Bu sırada güneş ışığı halkaların yandan aydınlatarak onların düzlüğünü ortaya çıkardı ve buradaki karanlıkta kalmış yerler ortaya çıktı” diyor.

Cornell Üniversitesi’nden Matt Tiscareno: “Bulutları bıçak gibi kesen cisimlerin hareketi gibi böylesi çarpışmaların olduğunu bilmemize karşılık ne kadar sık yaşandığını bilmiyorduk. Satürn ekinoksu sırasında halka kenarını aydınlatan güneş ışığı, halkaları dümdüz göstererek sakladıkları sırların ortaya çıkmasını sağladı” diyor.

Meteoritin Satürn halkaları üzerine bıraktığı yarıklar gösteriliyor. Büyük görüntüde gösterilen zaman dilimleri ise halkaların dönüş hızlarıyla ilgili. Halka gezegene ne kadar yakınsa o kadar hızlı dönmektedir. ( NASA/Cornell)

Tiscareno ve ekibi Satürn çekimine kapılan cisimlerin parçalanarak halkalara çarptığını düşünüyor. Oluşan meteoritler halkaları bir bulutu yarar gibi geçerek üzerlerinde çapraz ve uzun çizgiler oluşturur.

NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nden Jeff Cuzzi: “Satürn’ün halkalarından bazılarının parlak ve çok temiz olmaları genç olduklarını gösterir. Doğru bir değerlendirme için dış halkalardaki çarpışma miktarlarını bilmek gerekiyor. Bu son çalışma bize ek bilgiler vermekte ve çarpışmaların başlamadan önce gözlemlenmesini mümkün kılmaktadır” diyor.

NASA/Cassini

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d