Yıldızların bazıları olağanüstü boyutlarda olabilir. Bunların arasında en dev olanlardan biri de VY Canis Majoris’tir. Bu yıldız o denli büyüktür ki, Güneş’in yerinde olsaydı Satürn yörüngesine kadar olan alanı kaplardı. Hiperdev olarak bilinen bu yıldızın parlaklığı 300,000 Güneş’in parlaklığı kadardır. Buna karşılık uzaklığından dolayı 200 yıl önce Büyük Köpek takımyıldızında sönük bir yıldız olarak görülmekteydi. Ancak artık çıplak gözle görülememektedir. Gökbilimciler yıldıza yakından bakmak için Hubble teleskopunu kullanarak kararmanın nedenini aradılar ve sebebini buldular. Kırmızı aşırı dev VY Canis Majoris devasa toz bulutlarıyla kaplı. Yıldız yaşamının son aşamalarında büyük toz bulutlarını dışarı atmaktadır. Sonunda şişirilmiş yıldız bir süpernova olarak patlayarak çöküp karadeliğe dönüşebilir.
Geçtiğimiz yıl Avcı takımyıldızındaki süper dev yıldız Betelgeuse birden sönükleşince gökbilimciler şaşkına döndü. Bu sönükleşme haftalarca sürdü. Şimdi de gökbilimcilerin hedeflerine Büyük Köpek takımyıldızındaki Canis Majoris’i koydular.
Betelgeuse’dan çok daha büyük kütleli ve boyutlu kırmızı hiperdev VY Canis Majoris yıllarca süren sönük dönemler geçirmektedir. Hubble teleskopundan elde edilen yeni bulgular Betelgeuse’da meydana gelen aynı süreçlerin daha aşırı düzeyde ve çok büyük ölçekte gerçekleştiğini gösteriyor.
Hubble verileri Betelgeuse’da olduğu gibi bu yıldızın da neden sönükleştiği yanıtını vermektedir. Betelgeuse’daki sönükleşme çevresini saran toz bulutundan kaynaklanmadır ki bu bulutun yapısını yıldızın dışarı püskürttüğü gaz oluşturmaktadır. Çalışma ekibinden Minnesota Üniversitesinden Roberta Humphreys: “VY Canis Majoris’te de benzer bir süreç yaşanıyor olabilir ki bu durumu daha önce çok defa yaşamış olmalıdır” diyor.
Yıldızın çevresinde Yer-Güneş uzaklığının binlerce kat daha uzakta dev plazma yayları bulunur. Bu yaylar aslında daha büyük ölçekte, Güneş’ten kaynaklanan fışkırmalara benzemektedir. Bunlar yıldızdan kopmuş görünmektedir ve yıldızdan gittikçe uzaklaşmaktadırlar. Yani yıldızın dışarı attığı parçalarıdır. Yıldıza yakın diğer yapılardan bazıları ise daha kompakt olmakla birlikte küçük topaklar ve belirsiz özelliklere sahip gibi görünmektedirler.
Başka kırmızı süper devlerde benzer şekilde çok fazla toz çıkarmasına karşılık hiçbirindeki mekanizma VY Canis Majoris kadar karmaşık değil. Bu da bu yıldızda özel bir şeyler olduğunu gösteriyor. Humphreys: “Bu farklılık belki de evriminden kaynaklanmaktadır. Belki de yıldızın aktif olduğu süre sadece birkaç bin yılla sınırlıdır” diyor.
Yıldız hayatına sıcak, parlak ve mavi bir süper dev olarak belki de 35-40 Güneş kütlesinde başladı. Birkaç milyon yıl sonra çekirdeğindeki hidrojenin yanma hızı değiştikçe yıldız kırmızı süperdeve evrildi. Humphreys yıldızın kısa süre önce bu durumun gerçekleştiğini düşünüyor ve ekliyor:
“Belki de buradaki karmaşık kütle atımı kırmızı süperdeve dönüşmesinden kaynaklanmaktadır” diyor.
VY Canis Majoris kütlesinin yarısını çoktan atmış olabilir. Bir süpernova olarak patlamadan da doğrudan karadeliğe dönüşebilir.
