NASA’nın Cassini uzay aracı Satürn’ün en büyük uydusu Titan’daki hidrokarbon göl ve denizleri hakkında önemli ipuçları vermektedir. Titan, Dünya’dan sonra Güneş Sistemi’nde yüzeyinde sıvı göl ve denizleri olan ikinci cisimdir.
Cassini’nin Titan’a yaptığı yakın uçuşta özellikle uydunun gölleriyle dolu kuzey yarım küresini hedefledi. Uzay aracındaki radarla elde edilen verileri işleyen araştırmacılar bölgenin en ayrıntılı parçalarını birleştirerek büyük bir fotoğrafını elde etti. Görüntü yarıküredeki deniz ve büyük göllerin neredeyse tamamını içermektedir. Daha önceki görüntülere göre daha farklı açı altında alınan yeni görüntülerde, Kraken Mare ve Legia Mare olarak bilinen en büyük iki denizin, çevresindeki göllerle aralarındaki köprüler görülmektedir.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan Steve Wall: “Titan’daki göl ve denizler hakkında bilgi sahibi olmamız, uydunun katı yüzeyiyle, sıvı hidrokarbon ve atmosferdeki gazların arasındaki etkileşimi öğrenmek açısından önemlidir. Bu etkileşim her ne kadar Dünya’daki süreçle benzerlik gösterse de tamamen aynı değildir” diyor.
Yeni görüntülerde Kraken Mare’nin sanıldığından daha geniş ve karmaşık olduğu görülüyor. Burası yaklaşık 900 kilometre genişlik ve 1800 kilometre uzunluğa sahip. Titan’daki sıvının sadece % 3’ü bu alanın dışında bulunuyor. Yani kuzey yarıküre uydunun adeta sıvı deposu niteliğinde.
Cassini araştırma ekibinden Randolph Kirk: “Bilim insanları Titan’daki göllerin neden burada olduğunu merak etmektedir. Bu görüntülere göre jeolojik ortam ve kayaların yapısı bölgeyi göllerin kaplamasını sağlamış görünüyor. Nevada ve Kaliforniya’daki Lahontan ve Tahoe göllerinin yüzey çatlaklarından sızarak oluşan prehistorik göller olduğunu biliyoruz. Titan’daki durumda buna benzer olabilir” diyor.
Daha önce Mars verilerini analiz etmek için kullanılan yöntemle Ligeia Mare’nin yaklaşık 170 metre derinliğe sahip olduğu görüldü. Böylece bilim insanları ilk kez Titan’daki bir gölün derinliğini ölçmeyi başardı. Bu ise sıvının radar sinyalini geçirecek kadar saf olduğu anlamına gelir.
Yeni sonuçlar sıvının yeryüzünde doğal gazın bir formu olan metan olduğunu gösterdi.
Roma Sapienza Üniversitesi’nden Marco Mastrogiuseppe: “Açıkçası gönderdiğimiz radar sinyalinin Ligeia Mare’nin tabanından geri döneceğini düşünmüyorduk. Yaptığımız ölçüme göre göl yeterince derinliğe sahip” diyor.
Cassini bilim insanları bu veriler eşliğinde Titan’daki toplam sıvı miktarını tahmin edebilecek. Mastrogiuseppe ve Cornell Üniversitesi’nden Alexander Hayes buna dayanarak yaptıkları hesaplamalarda uyduda 9000 kilometreküp hacminde sıvı hidrokarbon bulunduğunu belirledi. Bu miktar yeryüzündeki bilinen petrol rezervlerinin 40 katından fazladır.
Cassini Satürn Sistemi’nde mevsim değişimiyle birlikte Titan’ın kuzey yarıküresine yaklaşan yaz mevsimini görmek için sabırsızlanıyor.
Görsel telif hakkı: NASA/JPL-Caltech/ASI/USGS
