NASA’nın Geniş alan Kızılötesi Tarayıcısı (Wide field Infrared Survey Explorer-WISE) soğuk yıldızların insan vücudu sıcaklığı kadar soğuk olan Y sınıfında yeni üyeler keşfetti.
Bu soğuk yıldızları optik bir teleskopla görmek mümkün değildir. WISE’nin kızılötesi gözlemi ile 40 ışık yılı uzaklığa kadar yani Güneş’e yakın denilebilecek bir bölgede altı Y sınıfı cüce parıltısını gördü.
NASA’nın Genel Merkezi’nden Astofizik Bölümü yöneticisi Jon Morse: “Tüm gökyüzünün taranması ile son derece hassas kızılötesi görüşte bile oldukça soluk bir ışık kaynağı olarak görüldü. WISE’nin uzun dalga boylarında, yerdeki kızılötesi gözlemlerine göre 5000 kat daha parlak görüntü elde edilir” dedi.
Y sınıfı kahverengi cüce ailesi üyelerindendir. Kahverengi cüceler bazen “başarısız” yıldız olarak da adlandırılır. Çekirdek kütlesi küçük olduğundan Güneş gibi milyarlarca yıl sürekli parlamazlar. Bu nesneler zamanla soğur, parlaklıkları azalır ve yaydıkları ışıma kızılötesi dalga boylarında görülür.
Gökbilimciler yıldızların oluşumunu ve güneş sistemi dışındaki gezegenlerin atmosferini kavramak için kahverengi cüceler incelenir. Kahverengi cücelerin atmosferleri gaz devi Jüpiter gibi gezegenlerle benzerlik gösterir. Bu yıldızların keşfi uzayda tek başlarına olduklarından ve kendilerine yakın bir ana yıldızları olmadığından ötegezegen keşiflerine göre daha kolaydır.
Şimdiye kadar 100 yeni kahverengi cüce verisi ortaya konuldu. WISE’nin henüz el değmemiş büyük miktardaki verileri içinde keşfedilmeyi bekleyen niceleri olabilir. Teleskopla Ocak-Şubat 2011 arasında bugüne kadar yapılmış en bnüyük kızılötesi tarama gerçekleştirildi.
100 kahverengi cüce Y sınıfı olarak sınıflandırıldı. Y cücelerin içinde WISE 1828+2650 olarak adlandırılan birinin atmosfer sıcaklığı 25 C derece ölçüldü ki bu değerle kahverengi cücelerin arasında en soğuğu unvanını elde etti.
WISE bilim ekibinden ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Kızılötesi Veri İşleme ve Analiz Merkezi’nden Davy Kirkpatrick: “Daha önce gördüğümüz kahverengi cüceler bir fırının sıcaklığı kadar sıcaktı. Y cücelerin keşfiyle birlikte mutfaktaki soğutucuya yöneldik” diyor.
Y cüceler Güneş’ten dokuz ile 40 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Bunların arasındaki WISE 1541-2250 nolu ve dokuz ışık yılın uzaklıktaki Ross 154 en yakın sekizinci yıldız sistemi olabilir. Bize en yakın yıldız olan Proxima Centauri dört ışık yılı uzaklıktadır.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan WISE görevi bilim insanlarından Michael Cushing: “Güneş’e yakın kahverengi cüce keşifleri evimizin yakınlarında başka bir evi keşfetmemize benzer. Keşfedilmeyi bekleyen yeni komşularımızın olması düşüncesi bile çok güzel. WISE ile bize en yakın kahverengi cüceleri görebiliriz” diyor.
WISE ekibi kahverengi cüce adaylarını belirledikten sonra listedeki sayıyı azaltmak amacıyla Spitzer Uzay Teleskoppu verilerine döndü. Bunun dışında bu nesnelerin ışımalarından elde edilen verilerde su, metan ve amonyak moleküllerin tespiti için yer tabanlı güçlü teleskoplar kullanıldı. Yeni çok soğuk Y cüceler için Hubble Uzay Teleskopu da kullanıldı. Y cücelerin verileri kahverengi cüce verileriyle karşılaştırıldığında çok düşük bir atmosfer sıcaklığı elde edilmiştir.
