Evrendeki bilinen en yoğun gökada bulunmuş olabilir. 54 milyon ışık yılı uzaktaki M60-UCD1 gökadası, büyük eliptik gökada NGC 4649 ya da diğer adıyla M60’ın yakınında bulunuyor.
M60’ın tüm ihtişamıyla görüldüğü birleşik görüntü Chandra ve Hubble teleskoplarıyla elde edildi. Pembe renk Chandra X-Işını Gözlemevi’ne, mavi, yeşil ve kırmızı renkler Hubble Uzay Teleskopu’na (HST) aittir. Chandra görüntüsü sıcak gaz barındıran çift yıldızları, karadelik ve nötron yıldızları gösterirken HST ise M60’daki yıldızları ve M60-UCD1 gibi komşu gökadaları gösterir. Küçük görsel ise HST ile elde edilen M60-UCD1 Gökadası’nın yakın çekim görüntüsüdür.
Olağanüstü sayıda yıldızları olan M60-UCD1 “ultra yoğun cüce gökada”dır. İlk önce NASA’nın HST ile keşfedilen gökada daha sonra Chandra X-Işını Gözlemevi ve yer merkezli optik teleskoplarla izlendi.
Hawai’deki 10 metrelik Keck Teleskopu ile yapılan gözlemlere göre gökada 200 milyon Güneş kütlesinde olup kendi türünde bilinen en parlak gökadadır. Dikkate değer bir başka nokta ise bu kütlenin yaklaşık yarısının 80 ışık yılı yarıçaplı kısımda bulunması. Bu da Dünya çevresindeki yakın yıldız sayısının 15.000 katı ve Samanyolu’ndaki yıldızların birbirine olan uzaklığına göre 25 kat daha az olması demektir.
Arizona’daki 6,5 metrelik Çoklu ayna Teleskopu ile de M60-UCD1 içindeki yıldızlardaki hidrojen ve helyumdan daha ağır metaller arandı. Sonuç Güneş’teki değerlere yakındı.
M60-UCD1’in bir başka ilgi çekici yanı ise Chandra verilerinde görülen parlak bir X-ışını kaynağına sahip olması. Bu kaynağın sahibinin yaklaşık 10 milyon güneş kütlesindeki dev bir karadelik olabileceği üzerinde duruluyor.
Gökbilimciler M60-UCD1 gibi ultra yoğun cüce gökadaların adeta tıka basa yıldızlarla dolu olarak mı doğduğunu anlamaya çalışıyor. X-ışını kaynağı büyük karadeliklerin bu tür yıldız kümelerinde bulunmaması akla, yakın gökadalar arasındaki çarpışmalarla türetildiğini getiriyor. Gökadadaki Güneş’teki benzer elementlerin bulunması büyük bir gökadanın parçası olduğunu doğrular nitelikte.
Böylesi bir parçalanma tahminen uzun zaman önce gerçekleşti ve M60-UCD1’in büyümesinin de birkaç milyar yıl içinde durduğunu söylemek mümkün. Araştırmacılara göre cüce gökada yaklaşık 10 milyar yıl yaşında.
