Dev ve Cücenin Dansı

Yerel bölgemizde komşumuz diyebileceğimiz iki gökada arasındaki kütle çekim dansı Hubble ile görüntülenince ilginç görsel özellikler ortaya çıktı. Küçük NGC 1510 ile onun büyük komşusu NGC 1512 gökada evriminde önemli bir süreç olan birleşmenin henüz başındalar. NGC 1510 küçük boyutuna karşılık NGC 1512’nin yapısı ve yıldız oluşumu üzerinde önemli etkisi olmaktadır.

30 milyon ışık yılı uzaklıktaki NGC 1512 (soldaki) ve NGC 1510 (sağdaki) arasındaki kütle çekim savaşları yaşanıyor. (ESA/Hubble, NASA)

Gökadalar çeşitli şekil ve boyutlara sahiptir. Gökbilimciler gökadaları sınıflandırırken bu özellikleri kullanır. Soldaki büyük NGC 1512 gökadası merkezden kenara uzanan parlak çubuğu ve kenardaki sarmalları ile çubuklu sarmal gökada sınıfında değerlendirilir. Diğer taraftan sağdaki NGC 1510 ise cüce gökadadır. Boyutları farklı olsa da her iki gökadanın kütle çekimi birbirini etkiler ve görünüşlerinde yavaş da olsa değişimler oluşturur.

NGC 1512’deki çubuk, yıldız oluşumu için gerekli hammaddeleri dış halkadan içe taşıyan kozmik bir huni görevini üstlenir. NGC 1512’deki 2400 ışık yılı uzunluğa sahip bu gaz ve toz boru hattı çok yıldız oluşturan pırıltılı iç halkada parlak, mavi yıldızların doğmasına neden olur.

Geniş alanda NGC 1512 ve NGC 1510 görüntüsü (NASA, ESA, Digitized Sky Survey 2).

Hem merkezi çubuk hem de çok yıldız oluşturan halkanın en azından bir kısmının iki gökada arasındaki kozmik karmaşanın bir sonucu olduğu düşünülüyor. Birleşme 400 milyon yıldır sürmektedir.

Dev komşusundan kaynaklanan sürekli gelgit NGC 1510’daki gaz ve tozu kenarlara çekerek NGC 1512’den daha fazla yıldız oluşumunu başlatmıştır. Bu da gökadada sıcak yeni yıldızların doğumlarını gösteren mavi rengin ağırlıklı parlamasına olmasına neden oldu.

NGC 1510 ve NGC 1512, yoğun kütle çekimi gelgit etkisini şu an yaşayan gökada çifti değildir. NGC 1512’nin sarmal kollarının dış bölgelerinin aslında çok daha eski bir gökadanın bir parçası olduğuna işaret etmektedir. Bu gökada şu an NGC 1510’un başına geldiği gibi NGC 1512 tarafından emiliyordu.

Çiftin yaşadığı etkileşim, yapıları üzerinde önemli etkiye, gaz ve toz dinamiklerinin değişmesi ve hatta yıldız patlamalarına bile neden olabilir. Gökadalar arasındaki bu tür etkileşmeler ve özellikle gökada birleşmeleri galaktik evrimde kilit rol oynamaktadır.

Hubble/ESA

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d