Güçlü Bir İtmeyle Oluşan Patlama Artığı

Büyük kütleli yıldızların hayatı, patlamaları sonrasında görülen yapının incelenmesiyle ortaya çıkarılabilir. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi 12 yıldır gökada üzerinde çeşitli yerlerde görülen süpernova kalıntılarını inceliyor.

Bu incelemelerin son örneği ise  G350.1+0.3 olarak kodlanmış süpernova kalıntısıdır. Bu yıldız enkazı Samanyolu merkezine doğru ve Dünya’dan 14 700 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.

Patlama yerine ilişkin tahmin doğruysa nötron yıldızı saatte en az 4.8 milyon km hızla hareket ettiğini gösteriyor. Bu da süpernova patlaması sonrasında nötron yıldızına verilen itmeye ilişkin yeni kanıtları ortaya koyuyor. (X-ray: NASA/CXC/SAO/I.Lovchinsky et al, IR: NASA/JPL-Caltech)

Chandra ve ESA’nın XMM-Newton Teleskopu G350.1+0.3’ün nedeni yıldızın yoğun çekirdekli olacağından hareketle görüntüde gösterilen nötron yıldızına ulaştılar. Süpernova patlaması X-Işını emisyon merkezinde oluştuysa bu nötron yıldızına güçlü bir ivme kazandırmış olsa gerek.

Chandra ve diğer teleskoplarla elde edilen verilere göre süpernova kalıntısı 600 ile 1200 yıl yaşındadır. Patlama yerine ilişkin tahmin doğruysa nötron yıldızı saatte en az 4.8 milyon km hızla hareket ettiğini gösteriyor. Bu da süpernova patlaması sonrasında nötron yıldızına verilen itmeye ilişkin yeni kanıtları ortaya koyuyor.

G350.1+0.3’ün bir başka ilgi çekici tarafı ise alışılagelmemiş bir şeklinin olması. Pek çok süpernova kalıntısı neredeyse dairesel bir şekle sahipken Chandra’nın elde ettiği altın rengindeki görüntüde asimetrik bir şeklinin olduğu görülüyor. Gökbilimciler bu tuhaf şeklin yıldızın enkaz alanında bulunan enkazın büyümesi nedeniyle soğuyan gaz moleküllerinin yol açtığını düşünüyor.

Bulutsunun Spitzer Teleskopu ile kızılötesi dalga boyunda alınmış görüntüsü. (NASA/JPL-Caltech) Bulutsunun Chandra Teleskopu ile alınmış X-ışını dalga boyu görüntüsü. (NASA/CXC/SAO/I.Lovchinsky)

Bu süpernova kalıntısı gibi Yengeç ve SN 1006 süpernova kalıntıları da 600 ile 1200 yıl önce gerçekleşti. Ancak patlamanın, çevresini saran gaz ve toz bulutları nedeniyle, Dünya’dan görülmesi olası değildir.

Chandra

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d