Karşınızda kalbi büyük ama kendisi küçük bir gökada. 3000 ışık yılı çapındaki gökadanın küçük olmasına aldanmayın, muazzam miktarda yeni yıldızlar oluşturmaktadır. Üstelik merkezinde de süper kütleli bir karadelik yer alıyor. Diğer gökadalara göre sıra dışı özellikleri nedeniyle gökbilimcilerin ilgi odağı olmuş durumda. Çünkü bu küçük gökada, gökadaların evrimi sorununa çözüm getirebilir.
Kumpas (Pyxis) takımyıldızı doğrultusundaki Henize 2-10 ya da diğer adıyla ESO 495-21 cüce gökadası 30 milyon ışık yılı uzaktadır. Cüce olmasına karşılık çok yüksek oranda yıldız doğumlarına sahne olmaktadır. ESO 495-21’de Samanyolu’na göre 1000 kat daha fazla miktarda yeni yıldız oluşumları gerçekleşmektedir.
Hubble teleskopu bu ilginç cücedeki hareketliliği birkaç kez inceleme şansı yakaladı. Gökadada çok sayıda süper yıldız kümesi ve çok yoğun alanlarda birkaç milyon yıl yaşında büyük yıldızlar olduğunu keşfetti. Yoğun alanların gökada üzerinde büyük etkiye neden olduğu düşünülüyor. Bu alanların incelenmesi gökbilimcilere gökadaların evrimini ve büyük yıldızların nasıl oluştuğu bilgisini sunabilir.
Süper yıldız kümeleri dışında gökada merkezinde bir de süper kütleli bir karadelik bulunmaktadır. Gökbilimciler hemen hemen her büyük gökada merkezinde bir dev karadeliğin olduğunu ve gökada ne kadar büyükse süper kütleli karadeliğin de o denli büyük olduğunu biliyor. Örneğin Samanyolu dört milyon Güneş kütlesinde Yay A* adlı süper kütleli karadelik barındırmaktadır. Ancak Henize 2-10 cüce gökadası bu kurala uymuyor görülmektedir. Samanyolu’nun yüzde üçü kadar büyüklükte olmasına karşılık merkezindeki karadelik birkaç milyon Güneş kütlesindedir. İşte bu açıklanması zor bir durum…
Bu karadelik erken evrendeki karadeliklerin nasıl geliştiğini ve bulundukları gökadaya ne gibi etkileri olduğunu ortaya çıkarabilir. Gökada merkezlerindeki karadeliklerin kökeni hâlâ tartışılmaktadır: Önce gökadalar mı yoksa karadelikler mi oluştu? Bunlar birlikte mi geliştiler yoksa yanıt tamamen başka bir şey mi?
Küçük boyutu, belirgin şekli ve çok yıldız oluşturma gibi süreçler nedeniyle ESO 495-21’in bu soruya yanıt verebilir. Gökada merkezinde böylesine büyük bir karadeliğin bulunması önce karadeliklerin oluştuğunun göstergesi olabilir. Gökadalar daha sonra bunların kütle çekim etkisiyle büyüyüp gelişmiş olabilir.
bu gökada bundan önce öğrendiklerimizi sizinde söylediği gibi düşünce ve görüşlerimizi azda olsa değiştirdi ve yeni buluşlar keşfedildikçe değiştirmeye devam edecek.küçük bir gökada nın bukadar büyük bir karadelik bulundurması önce karadeliğin oluşması sonrada karadeliğin çekim gücüyle 3000 ışık yılı genişliğinde yıldızlar ve diğer gök cisimlerinin buna bağlı olarak oluşması çok mantıklı.bu konuda geliştirebileceğimiz çok bilgiye ihtiyacımız var.selamlar.