Mars gezgini Merak gezegen atmosferinde beklenenden daha yüksekte ve erken dönemde oluşan bulutları görüntüledi.
Mars’ın ince ve kuru atmosferinde bulutlu günlere ender rastlanır. Bulutlar genelde gezegenin ekvatorunda ve Güneş’ten en uzak olduğu soğuk zamanlarda oluşur. Ancak bilim insanları tam bir Mars yılı önce (iki Dünya yılı) Merak gezgini yardımıyla beklenenden erken dönemde bulut oluşumlarını fark etti.
Merak (Curiosity) bu yıl Ocak ayının sonlarına doğru ortaya çıkan “erken” bulutları görmeye hazırlandı. Sonuçta batan Güneş’ten yayılan ışıklar atmosferdeki buz kristallerini parlattığı incecik puf bulutları görüntüledi. Bu tür görüntülerin muhteşem olmasının yanında bilim insanlarına Mars’ta bulutların nasıl oluştuğunu ve öncekilere göre farklılıklarını anlamalarına yardımcı olmaktadır.
Aslında Merak ekibi yeni bir keşifte bulundu: erken zamanda oluşan bulutlar normalden daha yüksek irtifalarda bulunmaktadır. Çoğu Mars bulutu gökyüzünde 60 kilometreden fazla yüksekte bulunmaz ve su buzundan oluşur. Ancak Merak’ın görüntülediği bulutlar havanın çok soğuk olduğu daha yüksek irtifada ve muhtemelen donmuş karbondioksit yani kuru buzdan oluşmuştur. Bilim insanları bir bulutun yüksekliğini belirlemek için ipuçları arıyor. Merak’ın son görüntülerinden hangisinin su-buzu bulutlarını ve hangilerinin kuru buz bulutlarını gösterdiğini anlamaları için daha fazla analiz yapmaları gerekecek.
Bulutların ince, dalgalı yapılarını Merak’ın renksiz navigasyon kameralarından alınan görüntülerden görmek kolaydır. Ancak kelimenin tam anlamıyla parlayan renkli görüntüler gezginin Mastcam kamerasından alınmıştır. Gün batımından hemen sonra görüntülenen buz kristalleri, son ışıkları yakalayarak kararan gökyüzünde parıldar. “Noctilucent” (Latince olup gece parlayan anlamındadır) bulutları olarak bilinen alacakaranlık bulutları kristallerinden dolayı oldukça parlak hale gelir ve sonra gökyüzündeki son Güneş ışıkları da ortamı terk ettiğinde kararırlar. Bu bilgi ile bulutların ne kadar yüksekte olduğu hesaplanabilmektedir.
Daha da çarpıcı olan ise yanardöner ya da “sedef” bulutlarıdır. Atmosfer bilimci Mark Lemmon: “İçinde ışıltılı pastel renklere sahip bulut görürseniz bunun nedeni bulut parçacıklarının neredeyse aynı boyutta olmasıdır. Bu genellikle bulutlar oluştuktan sonra aynı oranda büyümesidir” diyor.
“Bu bulutlar Kızıl Gezegendeki renkli şeyler arasında. Merak’ın yanında gökyüzüne baksaydınız renkleri soluk olsa da bulutları görebilirdiniz” diye ekliyor.
“Ortaya çıkan renklere her zaman hayret ederim: kırmızılar, yeşiller, maviler ve morlar. Mars’ta bir sürü renkte parlayan bir şey görmek gerçekten harika.”
