Hubble teleskopu 4 Temmuz 2020’de Yer’den 1.34 milyar kilometre uzaklıktaki Satürn’ün fotoğrafını çekti. Satürn’ün bu görüntüsünde yaz aylarını yaşamaya başlayan kuzey yarımküresi bize dönük durumda görülüyor.
Hubble teleskopu, gaz devinde bir dizi küçük atmosferik fırtınaya rastladı. Bunlar Hubble gözlemlerine göre geçici olaylardır. Kuzey yarımküredeki şeritler 2019’daki gözlemlere göre biraz renk değiştirmiş. Halkalı gezegenin atmosferinin sarımsı kahverengi renge sahip olmasını sağlayan amonyak, metan, su buharı ve hidrokarbondur. Gezegen çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşmuştur.
Hubble bu renkli görüntüde kuzey yarımkürede hafif kırmızımsı bir pus olduğunu belirledi. Bunun nedeni atmosferik dolaşımı değiştirebilen ya da atmosferdeki buzları kaldırabilen aerosol oluşumuyla bağlantılı güneş ışığının ısıtma etkisi olabilir. Bir başka teori ise yaz aylarında artan güneş ışığının etkisiyle oluşan fotokimyasal pus miktarının değişmesidir. Kuzey yarıkürenin tersine kış mevsimi yaşamaya başlayan güney yarıkürede mavi renk hâkimdir.
Hubble’ın elde ettiği ayrıntılı görüntü ince yoğun halka yapısının ayrıntılı incelenmesini sağlar. Halkalar genellikle küçük tanelerden dev kayalara kadar değişen boyutlarda buz parçacıklardan oluşur. Halkaların nasıl oluştuğu hâlâ çözülmemiş bir sorudur. Yeni yağan kar gibi taze yapıdadırlar ki bu da halkaların dinozorlar çağında oluştuğunu savunan bir teorinin çıkış noktasıdır. Dolayısıyla halkaların tarihiyle birlikte nasıl oluştukları sorusu yanıt beklemeye devam etmektedir. NASA’nın Satürn sistemini inceleyen Cassini aracı verileri halkaların ancak 300 milyon yıl daha dayanabileceğini göstermiştir.
Görüntüde Satürn’ün sağında Mimas ve altında ise Enceladus uyduları parlak noktalar halinde görülmektedir.
Gaz devlerine ait bu tür görüntüler, bu gezegenlerdeki atmosferik davranışları ve evriminin anlaşılması için önemlidir. Bu sayede Satürn’deki değişen hava durumları ve fırtınalar izlenebilmektedir.
Görsel telif hakkı: NASA, ESA, A. Simon (Goddard Space Flight Center), M.H. Wong (University of California, Berkeley), and the OPAL Team
