Araştırmacılar Güneş Sistemi’ne benzer yapıda ince tozlu diskleri olan yıldız sistem üzerinde incelemeyi sürdürüyor. Yeni çalışmada toz diskinin içinde gizli başka toz diskinin olduğu bir sistem daha belirlendi. ESA’nın Herschel ve NASA’nın Spitzer Uzay Teleskopu verileriyle yapıldı.
Carina takımyıldızında Dünya’dan 295 ışık yılı uzaklıktaki HD 95086 yıldız sistemi tozlu diske sahiptir. Sistemin dış toz diskinin iki koldan oluştuğu düşünülüyor. İkinci kuşak Güneş Sistemi’ndeki Kuiper Kuşağı gibi soğuk iken diğeri asteroit kuşağımıza benzer şekilde yıldıza daha yakın ve daha sıcaktır.
ABD’deki Tuscon’da bulunan Arizona Üniversitesi’nden Kate Su: “Henüz 10-20 milyon yıl yaşındaki HD 95086 sistemi Güneş sistemi’ne göre bebeklik dönemindedir. Bu ve benzeri sistemlere bakarak Güneş Sistemi’nin oluşumu hakkında daha ayrıntılı bilgiye ulaşabiliriz” diyor.
Güneş Sistemi’ndeki Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün iki toz diski arasında yer almaktadır. Bilim insanları HD 95086’da benzer durumun olduğunu düşünüyor. Zaten yaklaşık beş Jüpiter kütlesindeki bir gezegenin bu bölgede olduğu biliniyor. İki toz diski arasında bundan başka keşfedilmeyi bekleyen birkaç gezegen daha olabilir.
Spitzer ve Herschel gibi güçlü teleskoplara ek olarak yer-tabanlı teleskoplar eşliğinde bu tür gezegenler doğrudan görüntüleme yöntemiyle keşfedilmeye çalışılıyor. Ancak bu yöntemde yıldız sistemi uzak olduğundan toz diski bölgesi soluk göründüğünden uzun zamanlı gözlemler gerekmektedir. HD 95086 bu yöntemle 2013 yılından bu yana izlenmektedir.
Arizona Üniversitesi’nden Sarah Morrison: “Kalıntı diskinin nerede olduğunu ve özelliklerini bilirseniz buradaki gezegenleri ve onların özelliklerini belirleyebilirsiniz. Örneğin böyle bir yerde birkaç gezegen ya da tek başına dev bir gezegen aramanız gerektiğini bilirsiniz” diyor.
Gökbilimciler HD 95086 sistemini çalışmayı kolaylaştırmak için benzer özelliklere sahip HR 8799 sistemine ele aldılar. HR 8799 sisteminde toz disklerinin arasında dört gezegen olduğu biliniyor. Bu gezegenler ötegezegenler arasında ilk kez doğrudan ışığı görülerek keşfedildi.
Arizona Üniversitesi’nden Renu Malhotra: “Güneş Sistemi için dile getirilen en zor sorulardan biri de neden gezegenler arasında bu kadar boşluk olduğudur. Bunu gezegenlerin oluşum sürecinde yörüngelerini temizlemesi şeklinde yanıtlayabiliriz. Bu durumu HD 95086 ve HR 9788 sistemlerinde gözlemleyebiliriz” diyor.
İki yıldız sisteminin karşılaştırılması HD 95086 sisteminin HR 8799’a benzer gezegenlere sahip olabileceği belirlendi. Bu da yer-tabanlı teleskoplarıyla buradaki olası gezegenlerin fotoğraflarının çekilebileceği anlamına geliyor.
HD 95086 ve HR 8799 sistemleri Güneş Sistemi’ne göre daha genç tozlu disklere sahiptir. Gezegen sistemleri ve çevresinin henüz şekillenmesinin bitmediği ve gezegenlerin asteroit ve kuyrukluyıldız bombardımanı altında büyümekte oldukları düşünülüyor. Buradaki tozun bir kısmı toplanarak yeni gezegen oluşumunu sağlayabilir ya da yıldıza doğru akabilir.
