Rosetta’nın Philae yüzey aracının 211 gün sonra, 13 Haziran’da ‘uyandım’ sinyalini yollaması yoğun bir hareketliliğin başlangıcıdır. ESA şimdi Rosetta’nın uçuş planlarını ve yüzey aracının bilimsel araştırmalarını tekrar gözden geçiriyor.
Philae, 67P/Churyumov-Gerasimenko kuyrukluyıldızında yedi aydır uykudaydı. Gölgeler arasında saklanmış Philae, yüzeye indikten 60 saat sonra yani birincil pilin dayanma süresi bittiğinde 15 Kasım 2014’de uykuya alındı.
Philae’nin bulunduğu yerde sıcaklığın ve aydınlanmanın arttığı Mart 2015’den itibaren araçtan gelebilecek sinyaller dinlenmeye başlamıştı. Nihayet 13 Haziran akşamı zayıf ama uzun, 85 saniyelik sinyal alındı. Araç hemen uykuya daldığı zamandan bu yana sakladığı 300’den fazla veriyi -663 kilobit- iletti.
Philae aracı proje müdürü Stephan Ulamec: “Biz aracın altı aydır sakladığı bu verileri incelemeye başladık. Philae’nin bulunduğu buzlu yerde bozulma ya da kırılma olup olmadığını anlamaya çalışıyoruz” diyor. Araçtan ikinci sinyal ve veri akışı 14 Haziran’da gerçekleşti. Verilerin ilk incelenmesinde aracın iç sıcaklığının -5 0C’ye yükseldiği belirlendi. Aracın 8000 bitlik ek bellek verileri ise henüz elde edilemedi.
Ve Güneş Doğuyor
Philae’nin durumunu kontrol eden mühendisler aracın çalışma sıcaklığına ulaşması ve gerekli elektrik enerjisini üretebilmesini yeterli güneş ışığı almasına bağlıyor.
Rosetta Görev Yöneticisi Patrick Martin: “Kuyrukluyıldız üzerindeki aracın güç seviyeleri gittikçe artıyor. Philae günde 12 saat dönme süresi olan kuyrukluyıldız üzerindeki güneş ışığından yararlanarak gerekli gücü 13 Watt ile 24 Watt arasında toplayabilecek. Ek verileri açmak için 19 Watt’a ihtiyaç var” diyor.
Philae’nin bulunduğu bölgedeki parlaklık araştırmacılara aracın 135 dakika güneş ışığı alacağını gösteriyor. Yani aracın olduğu yerde gece-gündüz süresi 2 saatin biraz üstünde ve bu da güneş panellerinin enerjiyi alıp yeterli güç biriktirmesi için yeterli görünüyor.
“Elimizdeki bilgiler henüz ilk izlenimlerimiz, ama Philae’nin iyi durumda olduğunu görüyoruz” diyor Dr. Ulamec.
İlk görev
Araca yüklenecek görevlerden önce yapılması gereken ilk iş kuyrukluyıldız yörüngesinde dolanan Rosetta uydusunun yörüngesini ayarlamak olacak.
Philae şu an için temel görevlerini yapabilecek güçte olduğuna inanılıyor. Bu aşamada araçta Kasım ayından bu yanan saklanan verilerin çekilmesi gerçekleşecek.
Elbette bunun için Rosetta ile Philae arasında sağlam bir bağ kurmak gerekecek. Bu da Rosetta’nın uygun yörüngede olmasıyla mümkün olacak.
305 milyon km uzaktan yörünge ayarlaması
Rosetta’nın şu anki yörüngesi 24 saatte iki kez Philae ile iletişim kurmasını sağlıyor. Daha uzun süre iletişim kurabilmek için Rosetta’nın kuyrukluyıldıza yaklaşması gerekecek. Gerekli yörünge manevralarını içeren komut dosyası yollandıktan sonra en geç 19 Haziran’da Rosetta kuyrukluyıldıza uygun uzaklığa taşınmış olacak.
67P kuyrukluyıldızı 13 Ağustos’ta günberi yani Güneş’e en yakın konumdan geçecek. İşte o zaman hem Rosetta hem de Philae kuyrukluyıldızdaki değişimlerin zirvesini izleyecek.
