Venüs Geçişi ve Ötegezegen Avı

Venüs’ün Güneş’in önünden geçişine bu yüzyılda son kez tanık olduk. Geçiş bulunulan yere bağlı olarak 5 ya da 6 Haziran’da görüldü. İzleyiciler gözü Güneş’ten gelen yoğun ışımadan korumak için güvenlik önlemleri alarak izlediler. Güneş’in önünden küçük bir noktanın yavaş yavaş geçişine takın oldular.

Venüs geçişleri yüzyılda ender gerçekleşen gökbilim olayıdır. M.Ö. 2000 yılından bu yana sadece 53 geçiş olmuştur. Bunlardan sadece 1608 yılından yani teleskobun keşfinden bu yana 6 geçiş izlenmiştir. Bir önceki geçiş 8 Haziran 2004’de gerçekleşmişti. Bir sonraki geçiş ise 10-11 Aralık 2117’de olacak.

Jeremiah Horrocks ve William Crabtree adlı iki İngiliz gökbilimci 1639’da ilk geçişi kaydetti. 1769’da başta Kaptan James Cook’un ekibi olmak üzere birçok araştırma ekibi Güneş Sistemi’nin ölçeğini belirlemek için, Dünya-Güneş uzaklığını hesaplamada Dünya’nın birçok yerinden geçiş verilerini topladılar.

Kaliforniya’daki NASA Ames Araştırma Laboratuarı’ndan Natalie Batalha: “Tarih boyunca gökbilimciler evren hakkında bir şeyler öğrenebilmek için doğadaki bu ender olayları gözlediler. Bugün de farklı bir yol izlemiyoruz. Örneğin Kepler göreviyle ötegezegen keşfini geçiş yöntemiyle gerçekleştiriyoruz” diyor.

6 saat 40 dakika süren geçiş H-alfa filtresiyle böyle görüntülendi. (Chris Hetlage)

Bugün geçiş yöntemi Güneş Sistemi dışındaki sistemlerde yer alan gezegenleri keşfetmek amacıyla kullanılıyor. Kepler 150 000’den fazla yıldızın ışık parlaklığını ölçerek buradaki değişimleri görmeye çalışıyor.

Gezegenlerin büyüklüğüne bağlı olarak yıldızın önünden geçerken yıldızın ışığındaki değişim de farklı olur. Örneğin Güneş büyüklüğündeki yıldızın önünden geçen Dünya büyüklüğündeki bir gezegen yıldızın ışığını sadece milyon da 84 kadar azaltır. Bu da birkaç km uzaklıktaki bir araba farının önünden geçen bir sivrisineğin fardan gelen ışığı azaltması kadardır.

Gökbilimciler yıldızın boyutunu bildikleri için parlaklık azalmasını ölçerek önünden geçen gezegenin boyutunu ve yarıçapını belirleyebiliyor. Gezegenin yörünge dönemi ise geçişler arasındaki sürenin ölçülmesiyle tespit ediliyor. Kepler’in Üçüncü Kanunu ile de yıldız ile gezegen arası uzaklık hesaplanıyor.

Geçiş yöntemi kullanılarak Kepler şimdiye kadar 61 gezegen ve 2300’den fazla gezegen adayı belirlemiştir.

JPL

Önerilir...

1 Yorum

  1. Sayın astronomidiyarı yönetimi sizleri tekrar yayında görmek harika hepinize kolaygelsin.. Güncel astronomi takibini sizlerin sayesinde yapma umudumukaybetmek istemiyorum saygılar

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d