Güneş ve gezegenler nasıl oluştu? Yer nasıl oluştu? Genelde kabul gören kurama göre Güneş ve gezegenler aynı zamanda oluştu. Güneş’i saran yoğun gaz diski çökerek yıldızımızı oluştururken, bu kümenin çevresinde bulunan gaz ve toz diskindeki birleşmeler gezegenleri meydana getirdi. Acaba durum gerçekten bu mu? Bunu anlamanın yolu bebek yıldızları ve çevrelerini araştırmak. ALMA ile yapılan gözlemler böylesi bir gezegenin oluşum sürecini işaret ediyor olabilir. Ama bu da başka soruların doğmasına neden oluyor.
ALMA verilerini kullanan gökbilimciler en yakın genç yıldız TW Hydrae çevresindeki diskte küçük bir toz birikintisine rastladı. Bu toz kümesinde bir gezegen oluşuyor ya da büyüyor olabilir. Bu, olası bir gezegenin tam yerinin belirlendiği ilk keşiftir.
Suyılanı takımyıldızında 194 ışık yılı uzaklıkta yer alan genç Hydrae, gezegenlerin oluşabileceği bize en yakın yıldızdır. Yakınlığından ve çevresindeki toz diski nedeniyle gezegen oluşum sürecini incelemek için en iyi hedeftir.
Önceki ALMA gözlemleri diskin yoğun halkalara sahip olduğunu ortaya çıkardı. Şimdi ise gezegen oluşturan diskte bilinmeyen küçük bir küme olduğu keşfedildi. Küme disk dönüş yönünde yaklaşık dört buçuk Güneş ile Dünya uzaklıktaki bir yörüngeye sahiptir.
Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevinden (National Astronomical Observatory) Takashi Tsukagoshi: “Kümenin gerçek doğasını henüz anlamadık” diyor. “Neptün büyüklüğünde bir bebek gezegeni besleyen toz diski olabilir. Ya da dönen gazın çevresinde biriktirdiği toz yığını.”
Gezegenler genç yıldızların çevresindeki gaz ve toz diskinden oluşur. Mikrometre büyüklüğündeki toz parçacıkları birbirine yapışarak daha büyük parçalara, kayalara ve sonunda bir gezegene dönüşür. Kuramsal çalışmalar bir bebek gezegenin yıldızın çevresindeki dev toz diskinin içinde görece daha küçük toz kümeleriyle çevrili olduğunu tahmin etmektedir. Gezegen bu dairesel diskten malzeme toplar. Gezegenin nasıl büyüdüğünü anlamak için bu tür dairesel disklerin bulunması önemlidir.
Genç yıldızların çevresindeki disklerde soğuk gaz ve tozun görünür ışıkta algılanması zordur, çünkü bunlar radyo dalgaları yayar. Radyo dalgalarını algılayan yüksek hassasiyet ve çözünürlüklü görüntü veren ALMA günümüzün en iyi araçlarından biridir.
Bununla birlikte ALMA ile elde edilen yapının parlaklığı ve uzun şekli kuramsal çalışmalarla tam olarak uyuşmuyor. Bu yapı genç yıldızın çevresinde oluşması beklenen bir gaz girdabı olabilir. Şu anda bir yıldızın çevresinde tek bir toz yığını bulmak kuramsal çalışmalara aykırıdır. Bu nedenle toz yığınının yapısı anlaşılamamıştır.
Tsukagoshi: “Elimizde sağlam veriler var ve bunlar gezegen oluşumunun tam yerini belirlemek için çok değerli. Bunun ardından kümedeki sıcaklık dağılımını belirleyebilmek için daha yüksek çözünürlüklü ALMA görüntüleri elde edeceğiz. Gezegenin ipuçlarını aramak için kümedeki sıcaklık dağılımına ihtiyacımız var. Bunun için ayrıca Subaru’yu kullanacağız. Subaru, potansiyel bir gezegenin çevresinde sıcak gaz olup olmadığını görmek için kızılötesi çalışan bir teleskoptur.
japon mühendislerin çalışmalarını inceliyor ve çok daha bu konuyla alakalı bilgiler bekliyoruz.