Karadeliklerin küçük bir bölümü neden yüksek miktarlarda enerji yayar? Gökbilimciler bu sorunun yanıtı için NASA’nın Swift uydusundan aldıkları verileri değerlendiriyor.
Bu sorunun kaynağı ise süper kütleli karadeliklerin yalnızca yüzde biri. Elde edilen veriler bu yüksek enerjiyi birleşen gökadaların yeni karadeliklerinin oluşturduğunu gösteriyor.
ABD’deki Florida Teknoloji Enstitüsü ve Rochester Teknoloji Enstitüsü ile İngiltere Sussex Üniversitesi’ndeki gökbilimciler, yerel gökadalardan M87’deki süper kütleli dev karadeliğin beklentinin tersine gökadanın merkezinde bulunmadığını keşfettiler. Araştırma Hubble Uzay Teleskopu’ndan alınan verilerin ışığı altında gerçekleştirildi.
Gökbilimciler uzaktaki bir gökadada süper kütleli karadelik olma olasılığı yüksek bir cisim keşfetti. Ancak X-ışınları ile bir yıldız gibi görülebilen karadeliğin gökadanın merkezinde olmadığı belirlendi. Öyle ki bu karadelik merkezden kaçıyor. Bu ilginç keşif bir lisans öğrencisinden geldi.
NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi ve ESA’nın XMM-Newton Gözlemevi M82 Gökadası’nda iki orta boy karadeliğin olduğuna ilişkin güçlü bir kanıtla geldiler. Son birkaç yıl içinde oluşan genel kabule göre karadelikler iki ayrı gruptan oluşur: Küçükler ve büyükler.
Ama bir soru hep yanıtsız kaldı: İki grup arasında bir başka grup var mı?
Uzay boşluğunu kütle çekimsel olan eğen karadelikler bilim kurgu yazarlarınca yıkıcı özellikleri ön planda tutularak işlenmiştir. Nottingham Üniversitesi’ndeki araştırmacılar ise karadeliklerin bu özelliğinin dışında başka bir özelliği daha olduğunu ortaya çıkardı. Buna göre karadelikler, yeni yıldızların oluşumunda etkin rol oynuyor.
Geçmişe bakmak. Belki de zamanda yolculuk budur. Kuasarların ve uzak gökadaların merkezlerindeki karadeliklerin aktif ve çok güçlü oldukları belirlendi. Bu karadelikler 100 milyon ile 10 milyar güneş kütleli olup çevrelerinde yoğun olarak gaz ve toz bulutu dolanmaktadır.
NASA’nın Chandra X-Işınları Gözlemevi ile bir gökadadaki süper kütleli bir karadelikten güçlü rüzgârlar nedeniyle fışkıran gazı görüntüledi. Bu keşif gökadaların merkezlerinde bulunan karadeliklerin gökadaların gelişiminde önemli rol oynadığını gösteriyor.