Hubble teleskopu ve diğer uzay ile yer merkezli gözlemevlerindeki arşiv verilerini kullanan uluslar arası gökbilimci ekibi, erken evrende, gök adalar ile yıldız oluşturan gök adaların ortaya çıkışında aradaki bağlantıyı sağlayan önemli bir keşif gerçekleştirdi: En eski süper kütleli kara delik. Bu cisim evren tarihinde erken evrende oluşmuş bugüne kadar keşfedilmiş türünün ilk örneğidir. Şimdiye kadar …
Uluslararası bir gökbilimci ekibi 17 yıl boyunca Neptün’ün atmosferindeki sıcaklık değişimlerini izledi. Ekip bunun için, içlerinde Avrupa Güney Gözlemevinin Çok Büyük teleskopunun (ESO’nun VLT’si) da olduğu birçok yer merkezli teleskopu kullandı. Sonuçlar oldukça şaşırtıcı: Neptün’ün küresel sıcaklığında düşme ve güney kutbunda ise ısınma olduğu belirlendi. Neptün’de de Dünya’daki gibi mevsimler oluşur. Bununla birlikte bir Neptün …
Güneş Sistemimizin en küçük gezegeni olan Merkür’de Dünya’daki gibi jeomanyetik fırtınalar olduğu kanıtlandı. Araştırmalardan iki sonuç ortaya çıktı. Birincisinde gezegene akan parçacık akımının bir halka oluşturduğunu ve ikincisinde de bu halkanın jeomanyetik fırtınaları tetiklediği belirtiliyor. Jeomanyetik fırtına, Güneş rüzgârından dolayı akan enerjinin gezegenin manyetosferinde oluşturduğu etkidir. Dünya’nın manyetosferinde bu tür fırtınalar kutup ışıkları üretir ve …
Genel olarak gezegenlerin oluşumu yemek pişirmeye benzetilebilir. Gezegeni oluşturan malzemelere göre pişirme yöntemi de değişebilir. Hubble teleskopunu kullanan araştırmacılar, bir gezegeni disk kararsızlığı adı verilen şiddetli ve yoğun bir süreç olan kızarma aşamasındayken yakaladılar. Bu yöntemde madde ve gaz çeken çekirdek büyürken aynı zamanda yıldız çevresindeki maddeyi çeker ve böylece dış kısmı soğur ve kütle …
Hubble Uzay teleskopu olağanüstü bir keşfe daha imza attı: Evrenin Büyük Patlamadaki doğumundan ilk milyar yıl içinde oluşmuş bir yıldız ışığını (6.2’lik bir kırmızıya kayma ile) tespit etti. Bu şimdiye kadar görülen en uzak yıldız. Keşif NASA/ESA/CSA James Webb Uzay teleskopu için de hedef oluşturmuş durumda. [1] Bu keşif önceki tek yıldızlı rekora göre büyük …
Keşfedilmiş gezegen sayısı, NASA’nın onayıyla 5000 sınırını geçti. Yakın geçmişe kadar evrende sadece Güneş Sistemindeki gezegenleri biliyorduk. Ancak 30 yıl önce başlayan keşif serisi ile Samanyolu’nda 5000’den fazla gezegen olduğunu belirledik. Bu gezegenler arasında Yer gibi küçük ve kayalık olanlar dışında yıldızına çok yakın dolanan “sıcak Jüpiterler” gibi sıra dışı örnekler de bulunuyor. Gezegenimize göre …
NASA, 5 Ağustos 2011’de Juno adlı aracın Jüpiter’e olan yolculuğunu başlattı. Araç 5 yıl sonra 2800 milyon kilometrelik yolculuğunun ardından 4 Temmuz 2016’da Jüpiter’e ulaştı. O tarihten bugüne kadar 39 kez gaz devine yakın uçuş gerçekleştirdi. Son olarak 12 Ocak 2022’de Jüpiter’e yakın uçuş yapan araç Jüpiter’in güney yarımküresinin fotoğrafını çekti. Elde edilen görüntü büyütüldüğünde …
Süper manyetik ve bir şehir büyüklüğünde olan yıldız çekirdekleri magnetar olarak adlandırılır. Uluslararası Uzay İstasyonunun tepesinde bulunan NASA’nın Nötron Yıldızı İç Yapı Gözlemcisi (NICER) bir magnetarın yüzeyinde milyonlarca derecelik X-ışını noktalarının birleştiğini gözledi. NICER, cisim dönerken küçülen, X ışını yayan üç parlak ve sıcak nokta belirledi. En büyük nokta sonunda daha küçük olanla birleşiyor ki …
Hollanda Leiden Gözlemevindeki araştırmacılar Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesini (ALMA) kullanarak bir gezegen-oluşum diskinde ilk kez dimetil eter tespit etti. Dokuz atomuyla bu şimdiye kadar bu tür bir diskte bulunan en büyük moleküldür. Ayrıca yaşamın oluşumuna katkı sağlayan daha büyük organik moleküllerin öncüsü özelliğindedir. “Bu sonuçlardan gezegenimizdeki yaşamın kökeni hakkında daha fazla şey öğrenebilir ve …
2020 yılında Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) gökbilimcilerinin liderlik ettiği bir ekip sadece 1000 ışık-yılı uzaklıkta HR 6819 sisteminde bir kara deliğin varlığını rapor etmişlerdi. Ancak o çalışmalarına Belçika, KU Leuven’den başka bir uluslararası araştırmacı ekibi karşı çıktı. Bugün yayımlanan bir makalede, iki ekip bir araya gelerek HR 6819’da aslında bir kara delik bulunmadığını, bunun yerine …
