Uzak Evrende görünenlerin en büyüğü olan son derece sıcak, yüksek kütleli bir genç gökada kümesi, Şili’deki Atacama Çölü’nde ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (VLT), NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi ve Atacama Evrenbilim Teleskobu’nu kullanan bir uluslararası ekip tarafından çalışılmıştır.
Gökbilimciler Spitzer ve Hubble Uzay Teleskopları yardımıyla bilinen en uzak noktadaki gökadalarda yüksek oranda yıldız oluştuğunu belirledi. GN-108036 adlı baloncuk şeklindeki gökada bu kadar uzaklıkta yer alan ve şimdiye kadar bulunan en parlak gökadadır. Gökada 12,9 milyar ışık yılı uzaklıktadır.
İki teleskobun verilerinin birleştirildiği yeni bir çalışma ile büyük bir sürpriz ortaya çıkarıldı. Gökadaların merkezlerindeki çok büyük kütleli karadeliklerin çoğunun geçen 11 milyar yılda, gökadalar arası çarpışmalarla faaliyete geçmediği ortaya çıktı.
Gökbilimciler 13,5 milyar yıl önce yıldız oluşumu başlamış erken gökadalardan birini keşfetti. Gökada Büyük Patlama’dan sadece 200 milyon yıl sonra oluşmuş. Bu keşif, ilk gökadaların ne zaman görünmeye başladığı ve evrenin evrimi hakkındaki sorulara yanıt verebilir. Gökbilimciler bu konuda da, JWST’dan çok şeyler bekliyor.
Hubble Uzay Teleskopu 13,7 milyar yıl yaşındaki evrende 13,2 milyar yıl önce oluşmuş bir nesneyi ortaya çıkardı. Hubble bu keşfiyle en eski nesneye ait rekorunu da 150 milyon yıl daha ileri götürmüş oldu.
Büyük patlamadan 480 milyon yıl sonra oluşmuş olan ve UDFj-39546284 olarak kodlanan nesne mavi yıldızların oluşturduğu bir gökadadır.
Gökbilimciler erken evrende ısınma olduğuna ilişkin kanıtlar elde etti. Buna göre gökadalar arasındaki sıcaklığı ölçen bilim insanları evrenin şimdiki yaşının onda biri ile dörtte biri zaman aralığında sıcaklığının arttığını belirledi. Bu kozmik iklim değişikliğinin nedeninin bu dönemdeki genç ve aktif gökadalardaki enerji üretimine bağlanıyor.
Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskop’u (VLT) ile gerçekleştirilen yeni gözlemlerle ilk kez genç gökadaların çevrelerindeki soğuk gazı yutarak onları birçok yıldızın oluşumunda yakıt olarak kullandıklarına dair doğrudan kanıtlar elde edildi. Çalışma gökadaların evrimi açısından çok önemli.
Evren 11 milyar yıl önce Dünya’nın yaşamaya başladığı küresel ısınmanın benzerini yaşadı. Sonuçta obur karadeliklerin şiddetli patlamalar ile yaydığı ışınımlar 500 milyon yıl boyunca bazı cüce gökadaların büyümesine engel oldu. Bu bilgiye Hubble Uzay Teleskopu’nun yeni teknoloji ürünleri yardımıyla ulaşıldı.
Gökbilimciler 11 000 000 000 (11 milyar) ışık yılı uzaklıktaki erken evrenin bazı gökadalarını görüntülemeyi başardılar. Bu ilginç gelişme Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Herschel Uzay Gözlemevi’nde bulunan Herschel Tayfsal ve Fotometrik Görüntüleme Alıcı aletinin yardımıyla gerçekleşti.
İki gökbilimci evrendeki gökada türlerine ve gökadaların evrimine yönelik yeni bir çalışma yaptı. Gökbilimciler, Dr. Andrew Benson ile Dr. Nick Devereux gökadalarin 13 milyar yıllık gelişimini inceledi.
Gökadalar, birkaç milyon yıldızdan bir trilyon yıldıza kadar büyüklü küçüklü yapıda dağılım gösteriyor. Gökadaların sınıflandırılmasıyla ilgili ilk çalışma 1930’larda Edwin Hubble tarafından yapıldı. Hubble tarafından biçimlerine bakılarak yapılan sınıflandırmaya “Hubble düzeni” adı verilir.
