Güzel ve mutlu bir haber.. Son yıllarda ülkemizdeki gökbilim adına yapılan çalışmalara bir yenisi, üstelik belki de en önemlisi eklenmek üzere. Biliyorsunuz bir süredir ESO sayfasındaki haberler Türkçe olarak da yayınlanıyordu. Şimdi ESO-Turkiye ekibi işi bir adım daha ileri götürmek için kolları sıvadı: ESO’ya üye olma…
Bilim insanları, erken Evren’i, morötesi ışıkta geçirgenleştikçe, incelemek için birkaç seferdir ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu kullandılar. Kozmik tarihteki bu – yeniden iyonlaşma olarak da bilinen – kısa ancak önemli dönem yaklaşık 13 milyar yıl önce gerçekleşti.
İnsanoğlunun en karmaşık yer-tabanlı gökbilim gözlemevi, Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi (ALMA) resmi olarak gökbilimcilere açıldı. Halen inşa halindeki bir teleskoptan alınan ilk görüntü Evre’nin görünür-ışık ve kırmızı-ötesi teleskoplarıyla görülemeyecek bir görüntüsünü gözler önünde serdi.
Gökbilimciler ESO-VLT’yi kullanarak, Evren’in en nadir sınıftaki yıldızlarından olan devasa sarı hiperdevlerden birini görüntüledi. Yeni resimler, bu sınıftaki yıldızlardan şimdiye kadar elde edilen resimler arasında en iyisi ve ilk kez olarak hiperdevi çevreleyen muazzam boyutlardaki tozlu çift kabuğu göstermekte.
2,2 metrelik MPG/ESO teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi’nden alınan yeni görüntüde, Lamda Erboğa Bulutsusu’nun parlayan bir hidrojen bulutu ve Erboğa takımyıldızının yeni doğmuş yıldızları gösteriliyor. IC 2944 olarak bilinen bulutsuya, Koşan Tavuk Bulutsusu da denilmektedir.
Gökbilimciler bugün ESO’ya dünyanın en gelişmiş gezegen avcısı HARPS aygıtını kullanarak, biri yıldızının yaşanabilir bölgesinin kıyısında dolanan, içlerinde 16 süper Dünya’nın da bulunduğu 50’den fazla ötegezegen keşfettiklerini duyurdular. Üstelik bunlardan biri de yıldızının yaşam alanı içerisinde.
ESO’nun Yeni Teknoloji Teleskopu açık yıldız kümesi NGC 2100’ın çarpıcı bir görüntüsünü yakaladı. Bu eşsiz yıldız kümesi yaklaşık 15 milyon yıl yaşındadır ve Samanyolu’nun yanı başındaki Büyük Macellan Bulutu’nda yer almaktadır. Küme Tarantula Bulutsusu yakınından gelen parıldayan gaz tarafından sarılmış durumdadır.
Bir yıldızın tamamen hidrojen ve helyumdan oluştuğu ve sadece dikkate değer ölçüde çok küçük bir miktar diğer kimyasal elementleri barındırdığı keşfedildi. Bu şaşırtıcı bileşim, yıldızı genel olarak kabul görmüş yıldız oluşumu teorisinde “yasaklı bölge”ye oturtmaktadır ki bunu anlamı ise bu yıldızın ilk elden oluşmaması gerekirdi.
ESO’nun Çok Büyük Teleskopu Gözler takma adlı tuhaf gökada çiftinin şimdiye kadar ki en dikkat çekici görüntüsünü yakaladı. Çiftin büyük olanı NGC 4438 daha önceden sarmal bir gökada idi, fakat son birkaç yüz milyon yıl içinde diğer gökadalarla çarpışarak kötü bir şekil bozukluğuna uğradı. Çift 50 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor.
Bir gökbilimciler ekibi, Lyman-alfa lekesi olarak adlandırılan nadir bir nesneyi çalışmak için ESO’nun VLT’sinden yararlandılar. Bu muazzam ve çok parlak nadir yapılar, genelde Evren’in erken dönemlerinde maddenin yoğunlaştığı bölgelerde gözlenirler. Gökbilimciler ekibi, bu lekelerden birinden gelen ışığın polarize olduğunu keşfetti.