Binlerce uzak gökadanın çoğunu ve özellikle Abell 315 olarak bilinen büyük kütleli gökada kümesine ait olan geniş bir grubu gösteren, yeni bir geniş-alan görüntüsü bugün ESO tarafından yayınlandı. Oldukça kalabalık görünen bu gökada topluluğu Abell 315 gibi karanlık maddenin egemen olduğu “buzdağının ucu” gibi sadece bilinen kısımdır.
Bir grup Astrofizikçi galaktik çekirdeklerin çevresini simit gibi saran büyük yıldız oluşum bölgelerindeki nükleer halkaların örtüsünü kaldırdı. Çalışma altısı eliptik gökadalardaki toz halkaları olamk üzere 107 gökadadaki 113 halkayı kapsıyor. Çalışma şimdiye kadar yapılanların en kapsamlısı.
NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi ve ESA’nın XMM-Newton Gözlemevi M82 Gökadası’nda iki orta boy karadeliğin olduğuna ilişkin güçlü bir kanıtla geldiler. Son birkaç yıl içinde oluşan genel kabule göre karadelikler iki ayrı gruptan oluşur: Küçükler ve büyükler.
Ama bir soru hep yanıtsız kaldı: İki grup arasında bir başka grup var mı?
Uzay boşluğunu kütle çekimsel olan eğen karadelikler bilim kurgu yazarlarınca yıkıcı özellikleri ön planda tutularak işlenmiştir. Nottingham Üniversitesi’ndeki araştırmacılar ise karadeliklerin bu özelliğinin dışında başka bir özelliği daha olduğunu ortaya çıkardı. Buna göre karadelikler, yeni yıldızların oluşumunda etkin rol oynuyor.
Hubble sıra dışı gökada kümesinden Aslan Üçlüsü’nden (Leo Triplet) M66’nın anatomisini yine çok güzel bir görüntüyle gözler önüne serdi. Alınan görüntüde çekirdekten dışarı kıvrılan asimetrik kollar açıkça görünüyor. Aslan Üçlüsü 35 milyon uzaklıkta yer alıyor.
NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Görüntüleme Aracı olan WISE ile zaman zaman Samanyolu’nun arkasında saklanan IC 342 sarmal gökadasının görüntüsü elde edildi. Samanyolu’ndaki gaz ve toz nedeniyle gökbilimciler bu gökadayı gözlemekte zorluk çekiyorlar.
Radyo dalgaları ile gözlenen Erboğa A (Centaurus A-Cen A) gökadası çıplak gözle görülebilseydi, 20 dolunay büyüklüğünde bir alanı kaplardı. Bizim görünür ışıkla göremediğimiz gökadanın merkezinde ise süper kütleli bir karadelik bulunuyor.
Avrupalı bilim insanları, NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu ile şimdiye kadar yapılmamış ölçüde kapsamlı bir çalışma yapıyor. Araştırmacılar ilk zamandan bu yana evrenin genişlemesini sağlayan kütle çekimini zayıf mercek etkisi yöntemini kullanan Hubble verileriyle inceleyecek.
Bir süre önce sözünü ettiğim güzel haberi vermenin zamanı geldi. ESO-Türkiye test yayınına başladı. Haberi Türkçeleştiren ve ESO sayfasını Türkçeleştirmek için uğraş veren Arif Solmaz’ı buradan kutluyor ve böylesine güzel çalışmaların devam etmesini diliyorum.
Gökbilimciler biraz da şanslarının yardımıyla APEX Teleskobu ile ilk kez uzak bir gökadadaki yıldız doğum bölgelerinin boyutu ve parlaklığıyla ilgili doğrudan ölçüm yaptı. Hedefteki gökada öyle uzak bir yerde bulunuyor ki ışığı bize 10 milyar yılda ulaşıyor.