Gökadalar yıldız oluşturmayı durduklarında “ölmeye” başlar, ancak şimdiye kadar gökbilimciler uzak bir gökada içinde bu sürecin başlangıcına dair açık bir işarete rastlayamamıştı. Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) ortağı olduğu Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi’ni (ALMA) kullanan gökbilimciler yıldız oluşumunu sağlayan gazının neredeyse yarısını uzaya atan bir gökadayı görüntüledi. Bir yılda 10 000 Güneş’i oluşturmaya yetecek miktarda başlayan …
Hubble teleskopu 30. Yılını görkemli bir gökada ile kutluyor. UGC 2885, yerel evrende bilinen en büyük gökadadır. Dev gökada, Samanyolu’ndan 2.5 kat daha geniş olup, 10 kat daha fazla yıldıza sahiptir. Dev boyutu olmasına karşılık gökbilimciler bu gökadaya “nazik dev” diyorlar, çünkü milyarlarca yıldır sesi soluğu çıkmamış görünüyor ve muhtemelen gökadalar arası uzayda bulunan gazın …
Görsel olarak Samanyolu her zaman düz ve sarmal şekilde gösterilir. Gerçekte ise durum bu değil. Samanyolu’nun eğilmiş ve bükülmüş olduğu belirlendi. Uzak noktalardaki 1339 yıldıza ait çalışmaya göre Samanyolu’nun ‘uçları’ bükülmüş durumda. Seçilen 1339 yıldız Cepheid değişken türünde. Yani parlaklıkları sürekli değişen yıldızlar. Bir yıldızın parlaklığına bakarak bize yakın mı uzak mı olduğunu söylemek zordur. …
ESO’nun FORS2 aygıtı sarmal gökada NGC 3981’in dikkat çekici ayrıntılarını yakaladı ESO’nun Çok Büyük teleskopu üzerindeki FORS2 aygıtı sarmal gökada NGC 3981’i tüm ihtişamıyla gözledi. Görüntü gözlem koşullarının bilimsel veri toplamak için uygun olmadığı nadir zamanlarda yürütülen ESO’nun Kozmik Mücevherler Programı ile alındı. Atıl durumda kalmaktansa, ESO’nun Kozmik Mücevherler Programı ile ESO teleskopları güney gökküresindeki …
ALMA’nın kullanıldığı yeni bir çalışma ile uzak yıldız-oluşum gökadalarını çevreleyen soğuk gaz rezervleri içinde çalkantı hareketleri tespit edildi. Araştırma ekibi ilk kez uzak evrende CH+ tespiti yaparak yıldız oluşumunun kritik dönemlerinin keşfine yeni bir pencere açmış oldu. Bu molekülün varlığı gökadaların hızlı yıldız oluşum dönemlerini sürdürmeyi nasıl başardıkları konusunda yeni yaklaşımlar sağlıyor. Sonuçlar Nature dergisinde …
ESO’nun VLT üzerindeki MUSE aygıtı karadeliklerin yeni enerji kaynağını keşfetti ESO’nun Çok Büyük teleskopu ile yapılan “Denizanası gökadaları” gözlemleri süper-kütleli karadeliklere enerji sağlayan daha önce bilinmeyen bir olguyu gözler önüne serdi. Bu gökadalara takma ismini veren mekanizmanın gaz dokunaçları ve yeni doğan yıldızları oluşturduğu görülürken, aynı zamanda gazın gökadaların merkez kısımlarına kadar ulaşmasını sağlayarak buradaki …
Yeni bir çalışmaya göre Samanyolu’ndaki maddenin yarısı uzak gökadalardan gelmiş olabilir. Bu da çevremizde gördüğümüz her şeyi -ve elbette bizi- oluşturan maddenin yarısının başka gökadalara ait olması demek. Araştırma süper bilgisayar benzetimleri yoluyla gökadalar arasındaki kuvvetler dengesi göz önünde tutularak yapıldı. Northwestern Üniversitesindeki araştırmacılar Samanyolu’nun da içinde olduğu bir grup gökadanın maddeleri nasıl tuttuğunu anlamak …
Yerel bölgemizde komşumuz diyebileceğimiz iki gökada arasındaki kütle çekim dansı Hubble ile görüntülenince ilginç görsel özellikler ortaya çıktı. Küçük NGC 1510 ile onun büyük komşusu NGC 1512 gökada evriminde önemli bir süreç olan birleşmenin henüz başındalar. NGC 1510 küçük boyutuna karşılık NGC 1512’nin yapısı ve yıldız oluşumu üzerinde önemli etkisi olmaktadır. Gökadalar çeşitli şekil ve …
ESO’nun Çok Büyük teleskopu (VLT) karşıdan görülen çubuklu sarmal gökada Messier 77’nin muhteşem bir görüntüsünü yakaladı. Görüntü gökadanın güzelliğinin hakkını verirken, toz şeritlerince hattı çizilen parlak kollarını sergiliyor — yine de burada Messier 77’nin çalkantılı doğasından hiçbir iz bulunmuyor. Bu renkli sarmal gökada sakin gibi görünüyor, ancak burada gözün gördüğünden daha fazlası var. Messier 77 …
Türk bilim insanlarının bilime katkılarını görünce çok heyecanlanıyoruz. İşte onlardan biri Burçin Mutlu Pakdil. Pakdil ve arkadaşları çok farklı bir yapıda gökada keşfetti ve adı da Burçin’in gökadası oluverdi. Dünya’dan 359 milyon ışık yılı uzaklıkta PGC 1000714 koduyla bilinen ve bilinen hiçbir gökadaya benzemeyen bir gökada keşfedildi. Hoag tipi gökadalar arasında yer alan ilginç cisim …
