Yeni kaydedilen bir kozmik parlama henüz hiç görülmemiş bir şeyi işaret ediyor olabilir: Bir karadeliğin doğumu. Büyük bir yıldız yakıtını tükettiğinde kütle çekimi altında çöker ve ışığın bile kaçamayacağı kadar yoğun yeni bir cisme, karadeliğe dönüşür. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü (Caltech)…
NASA’nın NuSTAR ve ESA’nın XMM-Newton Gözlemevi yardımıyla 2 milyon güneş kütleli bir karadeliğin dönüş hızı belirlendi. Bu da süper kütleli karadeliklerin spin değerlerinin net bir şekilde hesaplanabileceği anlamına geliyor.
Uluslararası bir gökbilimci ekibi gökada merkezlerindeki süper kütleli karadeliklerin kütlesini ölçmek için yeni bir yöntem geliştirdi. Tek yapılması gereken karadeliklerin çevresinde dolanan karbonmonoksit moleküllerinin dönüş hızını hesaplamak. Yeni yöntemle çok fazla sayıda karadeliğin kütlesi hesaplanabilecek.
NASA’nın Nükleer Spektrokopik Teleskop Dizisi adıyla bilinen NuSTAR, X-ışını gözlerini sarmal bir gökada üzerine dikerek iki karadeliği kızarmış parlak nokta ile belirledi. Geçtiğimiz Haziran ayında yörüngeye yerleştirilen NuSTAR, yüksek enerjili X-ışınlarını odaklama yeteneğine sahip ilk teleskoptur.
NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi verilerine dayanılarak yapılan bir çalışmaya göre evrenin ilk karadeliklerinden bir kısmı sanılandan daha büyük olabilir.
Gökbilimciler büyük karadelikler sınıfındaki süper kütleli karadeliklerle ilgili bazı bilgilere sahiptir. Bunlar çevrelerindeki yıldız ya da devasa maddelerin hareketleriyle dolaylı olarak incelenir.
Yeni ESO gözlemleri şu ana kadarki en güçlü kuasar madde çıkışını ortaya çıkardı. Yeni keşfedilen madde çıkışı, SDSS J1106+1939 kuasarının merkezindeki süper kütleli karadeliğin yaklaşık 1000 ışık yılı uzağında bulunuyor. Bu madde çıkışı, daha öncekilerin en güçlüsünden en az beş kat daha güçlü
Sarmal gökada Samanyolu’nun merkezindeki bir milyon Güneş kütlesinden büyük süper kütleli karadeliğin çevresi sıcak maddeyle sarılmış durumda. Bu canavarlar birçok gökadanın merkezine yerleşmiş durumda. Süper kütleli karadelikler besinlerini yıldızları, gezegenleri, asteroitleri, kuyrukluyıldızları yutarak sağlıyor.
Chandra X-Işını Gözlemevi ve birkaç gözlemevinin gözlemlerinin yardımıyla gökada merkezlerinde hüküm süren süper kütleli karadeliklerin küçük sınıfına ait bir karadelik keşfedildi. Karadeliğe ev sahipliği yapan ve süper kütleli karadeliği besleyen gökadanın farklı bir kökene ait olduğu düşünülüyor.
Nükleer Spektroskopik Teleskop Dizisi (NuSTAR) ile gerçekleştirilen X-ışını gözlemleri gökadamızın merkezindeki karadeliğin bakışını yakaladı. Bir parlama sırasında gerçekleşen gözlemler dev karadeliğin genelde iyi huylu olduğunu ortaya çıkardı. NuSTAR, yüksek enerjili X-ışınlarıyla görüntü üretebilen tek teleskoptur.
Gökbilimciler, evrenin erken döneminde hızla büyüyen süper kütleli karadeliklerin keşfi için kızılötesi verilerden faydalandı. Böylece daha önce fark edilmeyen, toz bulutları içinde saklanmış karadelikleri keşfettiler. Yeni çalışmayla karadeliklerin bulundukları gökadayla şiddetli etkileşime girerek ışıma yaydıkları gösterildi.