Uzaklardaki Plüton

NASA, uzaklardaki cüce gezegen Plüton’un yeni görüntülerini yayınladı. Hubble Uzay Teleskobuyla alınan görüntülerde Plüton, koyu pekmez rengiyle görülüyor. Cüce gezegendeki alacalı bulacalı renk ve parlaklık değişimleri, mevsime bağlı olarak düzenli olarak değişiyor. Güneş çevresindeki turunu 248 yılda tamamlayan Plüton’un şu an kuzey yarımküresi parlak görünüyor. Bu kısımda oluşan olası buz çözülmeleri mevsimsel değişime bağlı olarak bir süre sonra yüzeydeki buzları tekrar donacak. Görüntüdeki renk değişimi 2000 ile 2002 yılları arasında gerçekleşti.

Yeni Ufuklar (New Horizons) adlı uzay aracının 2015’te Plüton’a varana kadar elde edebileceğimiz en iyi görüntüler şimdilik bunlar. Araç yaklaşık  6 ay sonra hedefi olan Plüto ve Kuiper Kuşağı içindeki nesneleri gözlemeye başlayacak.

Plüton, her ne kadar gezegen sınıfından çıkarılmış olsa da özellikle ABD halkının büyük bir kısmı tarafından hala gezegen olarak nitelendiriliyor. Böylesi bir gezegenimsi nesnenin görüntülerini ancak Hubble gibi gelişmiş bir teleskopla alabiliyoruz. Görüntülerdeki koyu kırmızıya yakın renk ise güneşten gelen ışığı yansıtan metan ile oluşuyor.

1994 yılında çekilmiş Hubble görüntüleriyle kıyaslanan bu görüntülerde Plüton’un kuzey yarımküresi güney yarımküresinden daha parlak görünüyor. Bu değişiklikler yüzeyi de etkileyen çok karışık bir süreci gösteriyor.

Hubble görüntüleriyle Plüton’un sadece buz ve kayadan oluşmadığını da kanıtlıyor. Cüce gezegende atmosfer hareketliliği de söz konusu. Bu değişimler 248 yıllık süre boyunca gezegenin eğiminin de değişimsine bağlı olarak kendini yeniliyor. Mevsim değişimleri Plüton’da asimetrik bir hızla gerçekleşir. Kuzey yarım kürede yaz mevsimi, Plüton’un Güneş’e daha yakın olmasından dolayı hızlanmasıyla kısa sürer.

1988 ile 2002 yılları arasındaki gözlemler ile Hubble’ın gözlemlerini kıyaslayan gökbilimciler Plüton’un kuzey yarımküresinin atmosferindeki madde kütlesinin iki kat arttığını gösterdi.  Bunun nedeni ısınmaya bağlı olarak ısınan azot buzunun süblimleşmesi (katı maddenin sıvı hale geçmeden gaz haline geçmesi) olabilir.

2015 yılıyla birlikte daha fazla bilgi sahibi olabileceğiz. Hubble’ın görüntülerinde görülen karbon monoksit bölgesi Yeni Ufuklar adlı aracın ilk hedefi olacak gibi görünüyor. Böylece Güneş Sistemi’ndeki hakkında az bilgi sahibi olduğumuz bir nesneyi, hatta nesneleri de gözlemiş olabileceğiz.

Kaynak:  Hubble