Açık renkteki höyükler Mars’ta 3 milyar yıl önce gerçekleşmiş olabilecek mikro yaşamın kanıtı olabilir. Volkanik koni üzerindeki höyükler böylesi bir yaşamın izini korumuş olabilir.
Bu heyecan verici keşif NASA’nın Mars Yörünge Keşif Aracı (Mars Reconnaissance Orbiter-MRO) ile gerçekleşti. Araştırmacılar volkanik bölgede sulu silis (hydrated silica) mineralleri fark ettiler. Volkanik yamaçlarda buhar tüten kaplıcalarda rastlanabilen böylesi bir hidrotermal alan, yaşam izini bozmadan saklayabilir. Dünya’nın erken dönemlerinde böylesi yaşam formaları oluşmuştu.
Brown Üniversitesi’nden JR Skok: “Isı ve su böylesi bir bölgede yaşam için gerekli koşulları oluşturmuş olabilir. Hayat var olduysa bunun kanıtı böyle bir yerde bulunabilir. Bir nevi mikrop morgu.” diyor.
Şimdiye kadar Mars’ta hayatın olduğuna ilişkin herhangi bir keşif gerçekleşmedi. Yeni sonuçlar Mars’ın bazı bölgelerinin yaşam için elverişli koşulları taşıdığına ilişkin yeni kanıtlar sunuyor. Bu gezegenin kuru ve soğuk yüzeyinin bir bölümünde yaşamın olabileceğini gösteriyor. Sulu silis derişimine ilk kez 2007 yılında Mars gezgini Ruh (Spirit) ile rastlanmıştı. Ancak şimdiye kadar ki keşiflerin hiçbiri bu kadar sağlam kanıtları sunmamıştı.
Skok: “Bu muhteşem deposu olan bir yer. Tam yanardağın yamacına doğru. Burada bir zamanlar var olabilecek silis bozulmadan kalabilir” diyor.
Küçük koni Nili Patera 100 m kadar bir yüksekliğe sahiptir. Mars ekvatorundaki Syrtis volkanik bölgesi 50 km’lik bir alanı kaplar. Akan lavlar ovaları kaplanmış ve ardından bu konileri oluşturmuş olmalı. Höyükler magma odalarının çökmesiyle oluştu. Daha sonra gerçekleşen lav akıntıları Nili Patera’nın tabanını doldurdu. Soğuma nedeniyle su ve silis yoğunlaştı.
Silis çözülerek taşındı ve sıcak su ya da buhar ile yoğunlaştı. Görüntüler tayf ölçerler ile alındıktan sonra sulu silisten oluşan kaplıcaların burayı yer altından ısıttığı saptandı. Dünya’da İzlanda’da bulunan hidrotermal delikleri en iyi silis kaynağıdır.
Yaşanılabilir bölge elbette sıcak su taşıyan kanalların yakınında olmalıdır. Nili Patera içindeki volkanik hareketlenme günümüzden 3.7 milyar yıl önce burada yaşam olabileceğini gösteriyor.
Kaynak: NASA-MRO
