Şimdiye kadar elde edilen en ayrıntılı x-ışını görüntülerini kullanan gökbilimciler büyük karadeliklerin erken evrenin ortak nesnelerinden olduğunu gösterdi. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi ile yapılan keşifte daha önce küçük olan karadeliklerin zamanla bulundukları gökadanın da büyümesiyle geliştikleri görüldü.
NASA’nın Swift ve Chandra uyduları, bir gökadanın merkezindeki süper kütleli karadeliğe ek olarak buna yakın bir yerde başka bir süper kütleli karadelik daha olduğunu keşfetti.
Markarian 739 ya da NGC 3758 olarak adlandırılan gökada Aslan takımyıldızı yönünde 425 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
Hubble Uzay Teleskopu’nun Geniş Alan Kamerası 3’ü kullanan gökbilimciler 40 milyon ışık yılı uzaklıktaki dört gökadada genç yıldızlar ve yıldız kümeleri olduğunu fark ettiler. Bir ışık yılı yaklaşık 9,5 trilyon km’dir. Buna göre ölü sanılan gökadalar az da olsa yeni yıldız oluşumlarına sahne oluyor.
Beş milyar yıl içinde Samanyolu ile Andromeda gökadaları çarpışacak. Bu her iki gökada arasında yok olma ve var olma savaşı demek. Gökadalar birbiri içinden geçerken kimliklerini kaybedecekler.
Geçmişimizi anlamak ve gelecekte başımıza neler geleceğini öngörebilmek adına gökada çarpışmalarını iyi incelemek gerekiyor.
Evrende milyarlarca kez milyarlarca yıldız olmasına karşılık, 1923 yılında keşfedilen değişken yıldızla gökbilimin seyri değişti.
Hubble verdiği numarayla V1 olarak kodlanan Sefeid yıldız komşu gökada Andromeda (M31)’nın dış kısmında bulunuyor. Aradan geçen yaklaşık 90 yıl sonunda V1 tekrar kendini gösterdi.
NASA’nın Güney yarıküredeki radyo teleskoplarını kullanan araştırmacılar bir gökada merkezindeki süper kütleli karadelikten fışkıran madde akımları (jetler) olduğunu keşfettiler. 12 milyon ışık uzaklıktaki NGC 5128 olarak da bilinen Erboğa A gökadası bilinen ilk radyo kaynaklarından biridir. Gökada Erboğa takımyıldızında bulunuyor.
Et Kancası Gökadası çarpıcı bir şekilde yana yatmıştır. Sarmal kollardan biri kendi üzerine doğru sıkıca katlanmış ve yakın zamanda gerçekleşmiş bir süpernovaya evsahipliği yapmaktadır, diğer kol ise içerisindeki yeni yıldız oluşumları ile çekirdekten dışa doğru uzanmaktadır. İki farklı teleskopla sarmal gökadanın iki faklı görüntüsünü elde etmiştir.
ESO’nun 2.2 metrelik teleskopu ile elde edilen görüntüdeki gökadalar birbirlerine o kadar yakınlar ki, her birinin kütle çekim etkisi diğeri üzerinde bozucu etkiler yapabiliyor. Kütle çekim savaşında gökadalardan biri olan NGC 3169’un sarmal şekli bozulurken, yoldaşı NGC 3166 gökadasının da toz şeritleri parçalarına ayrıldı.
Gökbilimciler 13,5 milyar yıl önce yıldız oluşumu başlamış erken gökadalardan birini keşfetti. Gökada Büyük Patlama’dan sadece 200 milyon yıl sonra oluşmuş. Bu keşif, ilk gökadaların ne zaman görünmeye başladığı ve evrenin evrimi hakkındaki sorulara yanıt verebilir. Gökbilimciler bu konuda da, JWST’dan çok şeyler bekliyor.
NASA’nın Swift, Hubble Uzay Teleskopu ve Chandra X-Işını Gözlemevi ile kozmik patlamaların en şaşırtıcılarından biri tespit edildi. Bir hafta yüksek enerjili ışıma yayan nesne sonunda parlaklığını azaltmaya başladı.
Gökbilimciler böylesine uzun süreli değişken bir parlama ile daha önce karşılaşmadıklarını belirtiyorlar.