Sonsuz evrenimizde yıldızlar çarpışabilir. Üstelik böylesi bir olay bir yıldız artığı olan nötron yıldızı çifti tarafından gerçekleşirse ortaya kilonova adı verilen muhteşem bir havai fişek gösterisiyle çıkar.
En Güçlü Mıknatısların Güçlendirdiği Evren’deki En Büyük Patlamalar
Magnetarların tetiklediği bazı uzun-süreli gama-ışın patlamaları ESO’nun Şili’deki La Silla ve Paranal Gözlemevi’nde gerçekleştirilen gözlemlerle çok uzun süreli bir gama ışını ile beklenmedik şekilde parlak süpernova patlaması arasında ilk kez bir bağlantı olduğu gösterildi. Sonuçlar süpernovanın beklendiği gibi radyoaktif bozunum ile değil, onun yerine magnetar adlı gizemli bir nesnenin etrafındaki parçalanan süper-güçlü manyetik alanlarla güçlendirildiğini …
Samanyolu Merkezinde Büyük Patlama
Gökbilimciler Samanyolu merkezindeki süper kütleli karadelikte büyük X-ışını patlaması tespit etti. NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi’nin fark ettiği olay, karadeliğin davranışını ve çevresindeki yapı hakkında soru işaretlerine neden olmaktadır. Yay A* (ingilizce kısaltması Sgr A*) olarak bilinen Samanyolu merkezindeki süper kütleli karadelik yaklaşık 4,5 milyon güneş kütlelidir. Gökbilimciler Yay A* yakınında G2 adlı bir gaz bulutu …
İki Komşu Süpernova Kalıntısı
Kütleli yıldızlar yaşamlarını süpernova patlamasıyla çevresine büyük miktarda enerji ve madde bırakarak bitirir. Patlayan yıldızdan geriye küçük ama son derece yoğun kalıntısı kalır: nötron yıldızı ya da karadelik. Nötron yıldızları yaşları, manyetik kuvvetleri veya başka yıldızların yakınında olması gibi özelliklerle belirlenir. Nötron yıldızlarının çevresindeki oldukça enerjik süreçler ESA’nın XMM-Newton gibi bazı X-ışını teleskopları ile araştırılabilir. …
Magnetar Oluşumundaki Sis Perdesi Aralandı mı?
Magnetarlar süpernova patlamalarının garip süper-yoğun kalıntılarıdır. Evren’deki bilinen en güçlü mıknatıslardır — Yeryüzü’ndeki en güçlü mıknatıstan milyonlarca kez daha güçlüdür. ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu (VLT) kullanan bir Avrupalı gökbilimci ekibi ilk kez magnetara eşlik eden bir yıldız bulduklarını düşünüyor. Bu keşif magnetarların nasıl oluştuklarının — 35 yıllık geçmişe sahip bir bilmece — ve neden bu …
Magnetarın Sırrı Şaşırtan Keşfi Getirdi
Önceden zayıf manyetik alana sahip olduğu düşünülen bir magnetarın aslında evrendeki en güçlü manyetik alana sahip cisimlerden biri olduğu belirlendi. ESA’nın XMM-Newton uzay teleskopunu kullanan bilimciler ölü yıldızdaki manyetik alanın düşük olması gerektiğini söyleyen çalışmalara karşılık evrende en güçlü manyetik alanlardan birine sahip olabileceğini belirledi. SGR 0418 5729 (kısaca SGR 0418) olarak bilinen cisim nötron …
Bir Magnetarda Swift’ten
NASA’nın Swift X-Işını Teleskopu verilerini inceleyen gökbilimciler yavaş dönen bir nötron yıldızı keşfetti. Bu tür keşifler yoğun yıldız artıklarının yapı ve özelliklerini anlamak açısından önemli. Bir nötron yıldızı yakıtı bittikten sonra ağırlığı altında çöken ve dış katmanlarını süpernova patlaması atan yıldızın yoğun çekirdeğidir. Kendi çevresinde dakikada ortalama 43.000 kez dönebilen nötron yıldızları Dünya’nın manyetik alanının …
Sıradışı Bir Magnetar Keşfedildi
Magnetarlar -düzensiz yüksek enerjili ışınım patlamaları yayan ölü yıldızın yoğun kalıntısı- evrenin bilinen en uç örneklerinden biridir. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi ve diğer bazı uydu verilerini kullanan gökbilimciler yaptıkları büyük bir çalışmayla magnetarların bilinenden farklı olabileceğini ortaya koydular. Büyük bir yıldızın yakıtı bittiğinde çökerek yaklaşık 15-20 km genişliğinde oldukça yoğun cisimler olan nötron yıldızına dönüşürler. …