Mars’ta bir robot tarihteki Truva Savaşı’nda Yunanlıların bir şehri kuşattığı gibi kumlar tarafından kuşatıldı. Mars’ta görev yapan ikiz robotlardan Spirit 6 ay önce yumuşak ve pudra gibi ince kuma saplanmıştı. Robotun zaten bir tekerleği arızalıydı ve kurtarma çabaları sırasında da diğer tekeri arıza yapmıştı. Çabalar şimdiye kadar sonuç vermedi. Aksine ilk kurtarma operasyonlarında araç kuma daha fazla saplanınca iş içinden çıkılmaz hale gelmişti. Spirit’i kurtarma çabaları sürerken bir yandan da Mars yüzeyine ilişkin deneyler ve testler devam ettiriliyor.
Mars
Geçmişte Mars
Mars üzerinde yapılan yeni bir çalışmaya göre Mars yüzeyinde bir zamanlar bir okyanus bulunuyordu. Çalışma ABD’deki Kuzey İllinois Üniversitesi’nce geliştirilen bir bilgisayar programı ile gerçekleştirildi. Çalışmaya göre bilinen vadilerin uzunluğu geçmişte şimdikinden en az 2-3 kat daha uzun olmalı. Okyanus Mars’ın kuzey yarımküresinin büyük bir kısmını kaplıyor. Geçmişte bu bölge bol yağış almaktaydı. Mars’taki nehir yapıları dünyadakilerle benzerlik gösteriyor. Bu da Mars’ın bir zamanlar gerçekten sıcak olduğunu gösteriyor. Yüzeyde suyu tutabilecek kadar sıcak.
Spirit Kurtulabilecek mi?
Önümüzdeki pazartesi günü Mars Keşif Aracı Spirit için bir kurtulma şansı doğabilecek. 23 Nisan’dan bu yana kuma saplı halde duran aracın tekerlekleri altında sert bir yüzey olmadığından aracın kurtulması için çareler düşünülüyordu. Araç ilk kez kuma saplandığında kurtarmak için hamleler yaptırılmış ancak her hamle sonunda Spirit kuma daha fazla saplanmıştı. En son araç biraz geri hareket ettirilmişti. Aracın ön tekerlerinden biri uzun zamandır arızalı olduğundan kurtulması kolay olmayacak.
Anka Kuşu Kameraya Yakalandı!
Mars Yörünge Keşif Aracına bağlı olan yüksek çözünürlüklü görüntü yakalama özelliğine sahip HiRISE kamerasına Anka Kuşu yakalandı. Anka Kuşu görüntüde kışın bitmesine yakın bir zamanda ve buzlarla örtülü halde yakalandı.
Anka Kuşu’nun görüntüsü Mars’ın kuzeyinde baharın ilk günü olarak sayılan 26 Ekim tarihinde Güneş ığının Mars ovasını aydınlatmaya başlattığı sırada çekildi.
Hale Krateri Çevresindeki Kanallar
NASA’nın Mars Yörünge Keşif Aracı, gezegenin güneyindeki Hale Krateri’nin güneydoğusunda yer alan kanalları gösteren yaklaşık 3 km’lik bir alanı kapsayan görüntüyü dünyaya yolladı. Görüntü araçtaki Yüksel çözünürlüklü resim işleme yeteneğine sahip HiRISE kamerası ile alındı.Kanalların kraterlerle direkt bağlantılı olduğu durumların ender bulunduğu biliniyor. Bilim insanları kuyruklu yıldız veya yağış gibi etkenlerle bu tip kanalların oluşacağını öngörmektedirler.
Tüm Mars Görevleri Çizelgesi
Bryan Chris tarafından hazırlanmış Mars görevleri çizelgesini türkçeye çevirerek sizlerle paylaşıyorum. Çizelgede büyük emek sarfedilmiş. Tarihsel sıra gözönüne alınarak ve araçların Mars görevlerinin de belirtildiği çizelgede, başarılı görevlerin bazılarına ilişkin kısa açıklamada bulunuyor. Burada bir nokta dikkatimden kaçmadı: insanoğlunun inatçılığı. Görevlerin çoğu başarısızlıkla sonuçlanmasına karşılık, bilim insanları pes etmemiş ve birbirinden farklı ve başarılı görevlere imza atmışlar. Umarım ilginizi çeker.
Mars’a Çarpan Meteorlar Buzu Ortaya Çıkarıyor
Geçtiğimiz yıl Anka Kuşu (Phoenix) ile NASA Mars’ın yüzeyinin altında buz olduğunu ortaya çıkarmıştı. Şimdi de Mars’a çarpan meteorlar ile yüzey altındaki buzun ortaya çıktığını gösteren bir haberimiz var. NASA, Mars yörünge dolanan Keşif Aracının (Mars Reconnaissance Orbiter) gezegenin orta enlemlerinde bir kraterdeki donmuş suyun iki ayrı tarihte aldığı görüntülerini yayınladı. Krater bir göktaşının gezegene çarpmasıyla oluşmuş ve yüzeyin altındaki buzu ortaya çıkarmıştır.
Siyah Mars
Mars geçmişte siyah mıydı acaba? Mars’ın kırmızı tozunun yüzeydeki kayaların ufalanması ve bir zamanlar yüzeyde varolan suyun bunları paslandırmasıyla oluştuğuna inanılır. Yeni yapılan bir çalışmaya göre kayaların ufalanması için suya gerek yok.
Aarhus Mars Benzetim (Animasyon) Laboratuvarı’ndan Jonathan Merrison bulgularını Avrupa Gezegen Bilim Kongresi’ne sunarak, Mars’ın kırmızı tozunu oluşturan kayaların ufalanması için suyun gerekli olmadığını bildirdi.
Yüksek Çözünürlüklü Mars Krateri Görüntüsü
NASA’nın Mars yörünge keşif aracı bir kraterin yüksek çözünürlüklü kamerayla (HiRISE) çekilen fotoğrafını yayımladı. Fotoğraf 3 Ağustos 2009 tarihinde alındı ve yaklaşık 1 km’lik alanı kapsıyor.
Birkaç yıl önce Mars’ta su yollarına bağlı eğimler ve kraterler keşfedilmişti. Bu keşif heyecan yaratmasına karşılık Mars’ta bilinen anlamda sıvı suyun olmadığı da çok geçmeden farkedildi. Buradaki fotoğrafta da suyun aktığı ve bu yolla oluşan V-şekilli kanallar görülmekte.