Süper manyetik ve bir şehir büyüklüğünde olan yıldız çekirdekleri magnetar olarak adlandırılır. Uluslararası Uzay İstasyonunun tepesinde bulunan NASA’nın Nötron Yıldızı İç Yapı Gözlemcisi (NICER) bir magnetarın yüzeyinde milyonlarca derecelik X-ışını noktalarının birleştiğini gözledi. NICER, cisim dönerken küçülen, X ışını yayan üç parlak ve sıcak nokta belirledi. En büyük nokta sonunda daha küçük olanla birleşiyor ki …
Biraz ağır bir konu olacak ama astrofizik açısından önemli. Haber çok da anlaşılmayan karadelikler üzerine. Hemen dikkatinizi çektim değil mi? Karadelik deyince nedense hemen herkes meraklanır. İşin aslı bu canavarlar hakkında çok fazla şey bilinmemesidir. Eee, o zaman dikkat çeker. Fizik bilmeyenler bile karadelikler üzerine ahkâm keser. Karadeliklerle ilgili bir yığın sahte bilim üretilir. Neyse …
Gökbilimciler onlarca yıldır sabırla sürdürdüğü bir çalışma ürününü verdi. Evinden kovulduğu için 2600 ışık yılı kadar uzaklaşmış bir karadelik bulundu. Karadelik cüce gökada Markarian 177’nin yakınında yer alıyor. Hawaii’deki Mauna Kea tepesinde kurulu olan WM Keck Gözlemevi, Haleakala Pan-STARRS1 teleskopu ve NASA’nın Swift uydusunun desteklediği çalışma sırasında Uluslararası bir gökbilimci ekibi ana gökadasından uzakta bir …
NASA’nın Swift uydusu 23 Nisan 2014’de yakınlardaki bir kırmızı cücede sıcak, güçlü ve uzun ömürlü yıldız fişekleri keşfetti. Patlama serisinin ilki Güneş’teki patlamalardan 10.000 kat daha güçlü gerçekleşti. NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkesi’nden astrofikçi Stephen Drake: “Bir kırmızı cücedeki patlamalar genelde bir gün sürmesine karşılık Swift uydusu bu yıldızda iki hafta içinde yedi şiddetli patlama …
NASA’nın Nükleer Tayfölçerli Teleskop Dizisi (Nuclear Spectroscopic Telescope Array, NuSTAR) bir süper kütleli karadeliğin yakınındaki bir bölgede ender rastlanan bir olay yakaladı. Karadelik yakınlarındaki bir X-ışını kaynağı bir gün içerisinde korona adı verilen karadeliğin yakınındaki alana taşındı. Cambridge Astronomi Enstitüsü’nden Michael Parker: “Kaynak karadeliğin yakınındaki bölgeye süzülerek yoğun kütle çekiminin olduğu ve maddenin sarmal disk …
NASA’nın birçok aracı ile birlite yeryüzündeki amatör ya da profesyonel birçok gökbilimci 21 Ocak’ta gökyüzündeki bir noktayı dikkatle izledi. Bu noktada gökyüzünde çok sık görmediğimiz bir olay meydana gelmişti: süpernova patlaması. Bizden 12 milyon ışık uzaklıktaki, görece yakın gökadalardan olan M82 ya da diğer adıyla Puro gökadası’nda belirgin bir parlama görüldü. Parlama bir süpernovaydı ve …
NASA ve Pennsylvania State Üniversitesi gökbilimcileri, iki yakın büyük gökada, Büyük ve Küçük Macellan Bulutları’nın şimdiye kadar elde edilmiş en ayrıntılı morötesi verilerini elde etmek için Swift Teleskopu’ndan yararlandılar. NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Stefan Immler: “Çalışma sonucunda morötesi dalga boyunda aldığımız binlerce görüntüyü birleştirerek Macellan Bulutlarının en yüksek çözünürlükteki görüntüsünü elde ettik” diyor. Immler …
NASA’nın Swift X-Işını Teleskopu verilerini inceleyen gökbilimciler yavaş dönen bir nötron yıldızı keşfetti. Bu tür keşifler yoğun yıldız artıklarının yapı ve özelliklerini anlamak açısından önemli. Bir nötron yıldızı yakıtı bittikten sonra ağırlığı altında çöken ve dış katmanlarını süpernova patlaması atan yıldızın yoğun çekirdeğidir. Kendi çevresinde dakikada ortalama 43.000 kez dönebilen nötron yıldızları Dünya’nın manyetik alanının …
Magnetarlar -düzensiz yüksek enerjili ışınım patlamaları yayan ölü yıldızın yoğun kalıntısı- evrenin bilinen en uç örneklerinden biridir. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi ve diğer bazı uydu verilerini kullanan gökbilimciler yaptıkları büyük bir çalışmayla magnetarların bilinenden farklı olabileceğini ortaya koydular. Büyük bir yıldızın yakıtı bittiğinde çökerek yaklaşık 15-20 km genişliğinde oldukça yoğun cisimler olan nötron yıldızına dönüşürler. …
Uzak bir gökadadaki ölen bir yıldızdan gelen gama ışınları patlaması gökbilimcileri adeta büyüledi. Gama ışını patlamaları kısaca GRB olarak ifade edilir. Bu patlamaya GRB 130427A adı verildi ki şimdiye kadar böylesi parlak ve yüksek enerjiye sahip ışık görülmemişti. NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Fermi Gama-ışını Uzay Teleskopu ekibinden Julie McEnery: “Uzun zamandır gama ışını parlaması …
