NASA’nın James Webb Uzay Teleskopu, 30 Doradus ya da diğer adıyla Tarantula Bulutsusuna yeni bir bakış açısı veriyor. Adı örümceğe benzerliğinden gelen bölge, Webb’in görüntüsünde yuvasını gösteriyor (örümceğin ipliksilerle ördüğü evi). Webb’in bu görüntüsündeki Tarantula Bulutsusu, ilk kez ortaya çıkan binlerce genç ve oluşum aşamasındaki yıldızları barındırmaktadır. Webb’in kırmızıöte görüntüleme araçları, bulutsunun yapısını, bileşimini ve …
Genel olarak gezegenlerin oluşumu yemek pişirmeye benzetilebilir. Gezegeni oluşturan malzemelere göre pişirme yöntemi de değişebilir. Hubble teleskopunu kullanan araştırmacılar, bir gezegeni disk kararsızlığı adı verilen şiddetli ve yoğun bir süreç olan kızarma aşamasındayken yakaladılar. Bu yöntemde madde ve gaz çeken çekirdek büyürken aynı zamanda yıldız çevresindeki maddeyi çeker ve böylece dış kısmı soğur ve kütle …
İki yıldız oluşumuna sahne olan bir gaz diskinin yakınından başka bir yıldızın geçtiği keşfedildi. Evren de ender rastlanan olaylar arasında sayılan bu geçiş sırasında gaz diskinden malzeme kopup kaotik bir durumun yaşanmasına neden olmuş. Söz konusu geçiş Z Canis Majoris (Z CMa) yıldız sisteminde gerçekleşti. Bu tür yakın geçiş olayları daha önce yıldız oluşumunu gösteren …
Gezegenimiz ve dolayısıyla Güneş Sistemi genç yıldızlarla çevrili 1000 ışık yılı genişliğindeki bir balonun merkezinde bulunuyor. Yeni yapılan bir çalışmaya göre 14 milyon önce başlayan bir dizi süpernova ile yıldızlararası uzaya yayılan gaz bulutu genişledi. Güneş bu sırada buluttan uzak olmasına karşılık Samanyolu çevresindeki hareketi nedeniyle bir süre sonra bu bulutun içine girdi. Çalışma için …
Bir gökbilimciler ekibi yakın gökadaların renkli kozmik havai fişekleri andıran yeni gözlemlerini yayınladı. Avrupa Güney Gözlemevi’nin Çok Büyük Teleskobu (ESO VLT) ile elde edilen görüntüler gökadaların farklı bileşenlerini ayrı renklerde göstererek gökbilimcilerin buradaki genç yıldızların ve çevrelerindeki gazın konumlarını tespit etmelerini sağladı. Alınan yeni verileri ESO’nun ortağı olduğu Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi (ALMA) gözlemleri ile …
Gökbilimciler Güneş benzeri bir yıldızın evriminin oldukça erken evresine ait X-ışınları gözledi. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi verileriyle yapılan keşif Güneş ve Güneş Sisteminin oluşumuyla ilgili bazı soruların yanıtlanmasına yardımcı olabilir. Yer’den yaklaşık 1400 ışık yılı uzaklıktaki Orion Moleküler Bulutunda yer alan HOPS 383 adlı yıldızın X-ışınları yaydığı tespit edildi. HOPS 383 büyük bir toz ve …
Yıldızların yaşam döngüleri vardır. Uzayda toz ve gaz parçaları yoğunlaşıp birbirinin üzerine çöküp ısındığında doğarlar. Oluşan yıldızlar milyonlarca ile milyarlarca yıl boyunca yanarlar ve sonra ölürler. Öldüklerinde rüzgârlarında oluşan parçacıkları uzaya fırlatırlar ve bu yıldız tozu parçalarından yeni gezegenler ve uyduları, göktaşları ile birlikte yeni yıldızlar oluşur. Gökbilimciler bu oluşumları uzayda keşfedip dikkatle izlerler. Ancak …
ESO’nun Çok Büyük Teleskopu (VLT) Samanyolu’nun merkezi bölgesini hayret verici bir çözünürlükte gözleyerek gökadamızdaki yıldız oluşumlarının hikayesi hakkında yeni ayrıntılara ulaştı. Yeni gözlemler sayesinde gökbilimciler Samanyolu’nun yaşamında etkileyici bir olaya dair kanıtlar elde etti: yüz binlerce süpernova patlamasıyla sonuçlanan aşırı yoğun bir yıldız oluşum evresi. “Gökada merkezinin büyük bir kısmına dair benzeri olmayan tarama gözlemlerimiz …
Bu müthiş görüntü aslında bir o kadar da karmaşık olayları betimliyor. Bu manzara bizim gözümüzden muhteşem bir görüntü olsa da gökbilimcileri için her bir renk farklı molekülleri ve aynı zamanda farklı enerjik olayları anlatıyor. Örneğin Spitzer teleskopunun gözünden kırmızı renkli ince ipliksiler büyük bir süpernova sonrası kalıntısındaki gazı işaret etmektedir. HBH 3 olarak bilinen süpernova …
ALMA ve VLT’yi kullanan gökbilimciler hem evrenin erken döneminde yıldız oluşumunun yoğun olarak gerçekleştiği gökadalarda hem de yakın bir gökada içinde daha sakin gökadalara gore çok daha yüksek oranda büyük kütleli yıldız bulunduğunu keşfettiler. Bulgular gökadaların nasıl evrimleştikleri, kozmik yıldız oluşumu tarihi ve kimyasal elementlerin birleşmeleri hakkındaki güncel fikirlerimizi zorluyor. Uzak evreni inceleyen Edinburgh Üniversitesinden …
