Gökada

  • Bir Yıldız Yaşının Hesabı

    Pek çok film yıldızı iyi bir bakımla yaşlarını saklamayı başarır. Yıldızlar için de aynı şey geçerli mi? Güneş gibi yıldızlar ise hayatlarının çok büyük bir kısmında neredeyse aynı görünür. Bir yıldız 10 milyar yıl boyunca bunu nasıl başarabiliyor? Çözüm yıldızın spin denilen dönme momentumunda saklı.

  • Gökada Merkezindeki Başı Boş Mavi Yıldızlar

    Hubble Uzay Teleskopu Samanyolu’nun merkezive yıldızlarla dolu eski bir köşesinde ender rastlanan bir yıldız türü olan başıboş mavi yıldızları görüntüledi. Başı boş mavi yıldızların yoğun bulunduğu bölgenin gözlemi gökbilimcilere bu yıldızların büyüklüğünü ya da genç ve yaşlı yıldızlar arasında yer alan bir tür olup olmadığının kıyaslanmalarını sağlayacak.

  • Tarihi Yıldız Yine İşbaşında

    Evrende milyarlarca kez milyarlarca yıldız olmasına karşılık, 1923 yılında keşfedilen değişken yıldızla gökbilimin seyri değişti.

    Hubble verdiği numarayla V1 olarak kodlanan Sefeid yıldız komşu gökada Andromeda (M31)’nın dış kısmında bulunuyor. Aradan geçen yaklaşık 90 yıl sonunda V1 tekrar kendini gösterdi.

  • Tek Başına Bir Süper Yıldız Bulundu

    Yakın bir gökada içinde Güneş’ten 3 milyon kez daha parlak yalnız bir yıldız bulundu. Şimdiye kadar buna benzer “süper yıldızların” hepsi yıldız kümelerinde yer alırken, bu yıldız ihtişamlı bir şekilde tek başına parıldıyor. Yıldızın kökeni ise gizemini koruyor: tek başına mı oluştu yoksa bir kümeden mi atıldı?

  • Erboğa A Gökadası’ndaki Jetler

    NASA’nın Güney yarıküredeki radyo teleskoplarını kullanan araştırmacılar bir gökada merkezindeki süper kütleli karadelikten fışkıran madde akımları (jetler) olduğunu keşfettiler. 12 milyon ışık uzaklıktaki NGC 5128 olarak da bilinen Erboğa A gökadası bilinen ilk radyo kaynaklarından biridir. Gökada Erboğa takımyıldızında bulunuyor.

  • Yengeç’teki Sıradışı Parlama

    Ünlü süpernova kalıntısı Yengeç Bulutsusu’nda (Crab Nebula) öncekilere göre beş kat daha parlak bir parlama fark edildi. Altı gün süren Parlama, NASA’nın Fermi Uzay Teleskopu ile 12 Nisan’da görüldü.

    Patlayan bir yıldızdan oluşan bulutsudan yayılan ışık Dünya’ya ilk kez 1054 yılında ulaştı. Bulutsu 6500 ışık yılı uzaklıktaki Boğa takımyıldızında yer alıyor.

  • Yıldız Oluşum Laboratuarı: NGC 4214

    Büyük olmak her şey değildir… En azından gökbilimde. NGC 4214 gökadası küçük bir gökada olmasına karşılık içeriği oldukça dolu. Kırmızı süper dev yıldız, genç yıldız oluşum bölgesinden yaşlı kümelere kadar bir gökbilimcinin isteyeceği her nesneyle doludur. NGC 4214’e kırmızı rengini veren gaz yıldız oluşumu için bol malzeme barındırıyor.

  • Erken Evreni Anlamaya Doğru

    Gökbilimciler 13,5 milyar yıl önce yıldız oluşumu başlamış erken gökadalardan birini keşfetti. Gökada Büyük Patlama’dan sadece 200 milyon yıl sonra oluşmuş. Bu keşif, ilk gökadaların ne zaman görünmeye başladığı ve evrenin evrimi hakkındaki sorulara yanıt verebilir. Gökbilimciler bu konuda da, JWST’dan çok şeyler bekliyor.

  • Samanyolu’nun Ağır Yıldızları

    Gerek kızılötesi gerekse de X-ışını görüntüleriyle gözlenen büyük yıldızların aynı zamanda çevrelerine önemli miktarda X-ışını yaydıkları belirlendi.

    Bu görüntü Spitzer Uzay Teleskopu’nun kızılötesi verilerinden elde edildi. Görüntüde kare ile işaretlenen bölgelerdeki mavi ile gösterilen noktalar X-ışını kaynaklarıdır.

  • Yıldızlar Arası Bağlar

    ESA’nın Herschel Gözlemevi yıldızlararası ortamdaki bulutların karışık gaz iplikçi yapıları içerdiğini gösterdi. İlginç olan gökada boyunca yıldızlararası ortamda yayılan ipliksi yapılan yaklaşık aynı genişliktedir.

    Herschel yeni doğan yıldızların bu yapıların en yoğun bölgelerinde olduğunu saptadı.