NASA’nın Mars yüzeyine yolladığı iki gezgininden Spirit, saplandığı bölgeden çıkarılmaya çalışılırken bir başka tehlike kapıda belirdi: Kış. Kış mevsiminin gelmesi demek aracın yeterli güneş ışığını alamaması demek olduğundan NASA aracın en azından kışı güvenli bir şekilde geçirmesi için önlem almaya çalışıyor. Aracın güneş panellerinin maksimum kış güneşini toplaması gerekiyor. Bunun yolu da aracı birazcık döndürmek. Ama bu iş o kada da kolay değil.
Tam 1 sene önce bugün ücretsiz alandan artık doğru dürüst bir adres satın almanın zamanı geldiğini düşünerek oluşturmuştum bu siteyi. Astronomi Diyarı bu haliyle 1. yılını doldurdu. 1 yılda 200’ün üzerinde haber ve yazıyı paylaştım. (Gerçi bu haberlerin yarısı bir kazaya kurban gitti ya.) Güzel eleştiriler aldım, destekler gördüm. Ülkemizde özellikle bilim alanının hiç de azımsanmayacak ölçüde ilgi çektiğini farkettim. Belki yeterli değil, ama gün geçtikçe bu ilginin arttığı bir gerçek.
Cassini uzay aracının taşıdığı ESA’nın Huygens sondası, Titan yüzeyine inmişti. Bugünlerde ise Huygens’in ilettiği bilgiler ve gelecekte Titan’da ne gibi çalışmalar yapılabileceği konuşuluyor.
14 Ocak 2005 tarihinde Titan yüzeyine inen Huygens, dünyaya en uzak noktadaki bir başka gökcismine inen ilk araç ünvanını da elde etti. Huygens Titan yüzeyiyle ilgili 4 saat bilgi yollayarak, Titan’ın farklı olduğunu gösterdi.
Yirmi yıllık bir geçmişi olmasına karşılık “ötegezegenler” her yaştan insanın ilgisini çekiyor. Yeni bulunan her gezegene ilişkin verileri insanlarımız ciddi bir şekilde irdeliyor. İşin uzmanlarından bu gezegenlere ulaşmanın çok zor olduğu, ışığın bile bu gezegenlerden bize onlarca, yüzlerce yılda geldiğini öğrenince biraz morallerimiz bozuluyor ama yine de merak etmeye devam ediyoruz.
İşte bu hareketli bilim dalına ilişkin Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’nin hazırladığı “Ötegezegen Rehberi”ni işin meraklıları ve öğrencilerimiz için türkçeleştirmeye çalıştım.
NASA’nın kuma saplı halde hareketsiz kalan robotu Spirit için zor günler yaklaşıyor. Çünkü aracın bulunduğu yere yavaş yavaş kış geliyor. Kışın gelmesi robotun sonunu getirebilir.
Spirit Mars yüzeyine 3 Ocak 2004 tarihinde indi. İkizi olan Opportunity ise 24 Ocak 2004’te Mars ile tanıştı. Mars yüzeyini gezerek görev yapacak olan robotlara aslında biçilen ömür üç ay ile belirlenmişti. Ancak robotlar 6 Dünya yılı ya da 3.2 Mars yılı boyunca görevde kaldılar ve hala görevdeler. Bu süre içerisinde robotlar Mars’ın eskiden sulu ve hareketli bir yapısının olduğunu ortaya çıkardılar.
NASA, birçok yıldız, asteorid ve parlak gökadaların aralarında bulunduğu birçok kendini gizlemeyi başarmış nesneyi görüntüleyebilmek için yeni bir uzay aracını fırlatmaya hazırlanıyor. Geniş Alan Kızılötesi Tarayıcı Aracı (WISE) olarak adlandırılan aracın fırlatılması 24 saat ertelenince, fırlatma 12 Aralık Cumartesi günü Türkiye saatiyle 16:00 dolayında gerçekleşecek.
Aracı sırtlayacak olan Delta 2 roketinde çarşamba günü küçük bir arız tespit edilince forlatma işlemi birgün sonraya bırakıldı.
Yapımı 20 yıl süren CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan (LHC) ilk çarpışma sonuçları alınmaya başladı. 20 yıldır bugünü bekleyen fizikçilerin heyecanlanması ise gayet doğal. LHC’de ilk çarpışma geçtiğimiz hafta gerçekleşmişti. Çarpışmadan altı gün sonra ALICE ile ilk veriler alınmaya başlandı.
ALICE gurubunda görevli fizikçilerden Dr. David Evans böylesine bir çalışma içerisinde yer almaktan dolayı çok mutlu olduğunu belirtiyor. ALICE algılayıcısı saniyenin milyonda biri hassasiyette çalışmaktadır.
Gökbilimciler büyük bir projeyi hayata geçirmek üzere. Projeye göre Dünya’nın çeşitli yerlerinde kurulu olan 35 radyo teleskop 18 Kasım ile 19 Kasım günleri arasında 24 saat boyunca önceden belirlenmiş toplam 243 kuasarı gözleyecek. Gözlem sonuçları da gökbilimciler arasında paylaşılacak. Daha önce 23 teleskopla böyle bir proje hayata geçirilmişti.
Kuasarlar merkezlerinde süper kütleli karadelikleri olan gökadalardır. Bol miktarda radyo dalgaları yayınlayarak kendilerini gösterirler.
1533 Tempel-Tuttle kuyruklu yıldızının kalıntılarından oluşan Leonid göktaşı yağmuru şöleni bugün başladı. Göktaşı yağmuru yarın yani 17 Kasım’da zirveye ulaşacak. Açık bir gökyüzünde ve ışık kirliliğinden arınmış bir yerde, saatte 25-30 dolayında ‘yıldız kayması’ izleyebileceksiniz. Göktaşı yağmuru 22:00 gibi kuzeybatıda, Mars’tan hemen sonra doğacak olan Aslan Takımyıldızı ile başlayacak. Kuyrukluyıldız kalıntıları dünyaya saatte 230 bin km gibi yüksek bir hızla çarpacak.
ESA’nın Rosetta adlı uzay aracı hedefindeki 2014 yılında 67P/Churyumov-Gerasimenko kuyrukluyıldızıyla buluşmak üzere yörüngeye girmek için Dünya’ya yakın konumdan geçti. Dünya’nın 2481 km uzağından saniyede 13,34 km hızla geçen Rosetta ile iletişim ESA’nın Yeni Norcia İstasyonu ile sağlanıyor.
Rosetta şimdişye kadar Güneş çevresinde 4,5 milyar km yol katetti. Hedefteki kuyrukluyıldız ise Dünya’dan 7,1 milyar km uzaklıkta ve yaklaşmaya devam ediyor.