Amatör gökbilimcilerin iyi tanıdığı Tycho Krateri’ne ait bu görüntü, Ay aracı LRO ile 10 Haziran 2011’de elde edildi. (NASA Goddard/Arizona State University)
NASA’nın Ay Yörünge Aracı (Lunar Reconnaissance Orbiter-LRO) üzerindeki NAC kamerasıyla ünlü Tycho Krateri’nde gün doğumunu gösteren bir görüntü elde etti.
Amatör gökbilimcilerin iyi tanıdığı 82 km çapındaki Tycho Krateri 43,37 derece Güney ve 348,63 derece Doğu konumunda bulunuyor. Merkezi bölgedeki tepe 2 km yüksekliğe sahip.
Tycho Krateri’nin zirvesinin yakın plan görüntüsü. Görülen kaya 120 m genişliğindedir. (NASA Goddard/Arizona State University)
Tepenin çevresi birkaç 10 m büyüklüğündeki kaya parçalarıyla sarılı durumdadır. Bunlar önceden var mıydı? Ya da zirvenin bir şekilde büyümesi sonucunda bu kayalar deformasyonla mı oluştu?
130 km genişliğindeki Tycho Krateri. (NASA Goddard/Arizona State University)
Çok dik ve keskin kenarları olan Tycho Krateri Ay’ın yaşına göre oldukça genç: sadece 110 milyon yaşında. Zaman zaman buraya düşen mikrometeoritler ve mikro olmayan meteroitler pürüzsüz görünen dağların dik yamaçlarını aşındırmaktadır.
27 Mayıs 2010’da LRO zirvenin yukarıdan görünümünü ve buradaki büyük bir kayanın görüntüsünü elde etti. Ayrıca kayadan kopan parçaların kayanın çevresinde oluşturduğu birikintiyi de işaret etti. LRO kamerasından alınan görüntülere göre zirve çok hızlı bir şekilde oluşmuş: Buraya neredeyse dik düşen buzlu nesnenin erimesiyle dağlar aniden kendini göstermiş. Ya da farklı bir erime mi söz konusu? Zirvenin dik duvarları yavaşça aşınarak yokuş aşağı inip zaman içinde böylesi bir yapıya kavuşmuş.
Zirvedeki kayanın yakın plan görüntüsü. (NASA Goddard/Arizona State University)
Gökbilimcilerin 2015 yılındaki gözdelerinden biri de cüce gezegen Ceres’ti. Ceres çevresinde dolanan Şafak (Dawn) uzay aracı gezegenin oldukça yakınından geçerek önemli ayrıntıları iletti. Şafak 19-23 Aralık 2015 tarihleri arasında Ceres’in 385 km uzağından geçerek bu fotoğrafları elde etti. Piksel başına 35 metre olan çözünürlükle fotoğrafı üretilen Kupalo Krateri Ceres’teki en…
NASA’nın Ay Yörünge Keşif Aracı’ndaki kameraları kullanan bilimciler yüksek çözünürlüklü topografik haritalar yaparak yüzeyin 3 boyutlu görüntülerini elde ettiler. Bu görüntüleri kırmızı-mavi/yeşil yani 3 boyutlu gözlüklerinizle izleyebilirsiniz. 3 boyutlu görüntüler araştırmacıların Ay yüzeyini daha iyi anlamasını sağlar.
Kaliforniya San Diego Üniversitesi’ndeki araştırmacılar NASA’nın Ay Yörünge Keşif Aracı’ndaki (LRO- Lunar Reconnaissance Orbiter) yardımcı araçlar ile dünyadan gönderilen bir sinyali Rus Lunokhod aracından yansıtmayı başardılar. Bu sayede Rus aracının yeri de kesinleşmiş oldu.
Ay’a üstünkörü bakınca bir golf topuna benzetilebilir. Yüzeyindeki oyuklar uydumuzun tarihsel geçmişinin büyük bir bölümünde asteroit ve kuyrukluyıldız çarpışmalarına uğradığını gösteren izlerdir. Ay’ın büyük ölçüde bozulmadan kalmış bu yapısı bilim insanlarına iç güneş sisteminin karmaşık oluşumu hakkında da bilgi verir.
Geçtiğimiz 8 yıl boyunca gökbilimciler Ay yüzeyine çarpan göktaşlarının neden olduğu patlamaları görmek için Ay’ı yakından izlediler. Bu çalışma sonucunda her yıl yüzlerce çarpmanın gözlendiği “Ay meteor yağmurlarının” beklenenden çok daha fazla olduğu tespit edildi. Program tarihinin en büyük patlamasına…
Ay’ın en karanlık ve soğuk kutup bölgelerinde su buzunun kesin kanıtlarına doğrudan ulaşıldı. Düzgün şekilde dağılmış olan buz tortuları muhtemelen oldukça yaşlı. Güney kutbu bölgesinde buzun çoğu kraterlerde yoğunlaşırken, kuzeyde oldukça dağınık durumdadır. 2008 yılında Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (Indian…
ESA’nın SMART-1 uydusu Ay’ın kuzey kutbunu görüntüledi. Bu fotoğrafta kutup bölgesinin birçok kraterle kaplı olduğu görülüyor. Ay’ın kuzey kutbu görüntünün merkezindedir. Görüntüde çeşitli boyut ve farklı şekillere sahip kraterler göze çarpıyor. Merkezde bulunan ve görüntüdeki en büyük krater Rozhdestvenskiy ile…
Ay’daki suyu içmek için filtre gerekir. Ay’ın Güney Kutbu’na yakın bir kraterinin dibinde bulunan suda civa, magnezyum, kalsiyum ve gümüş gibi bazı metaller bulunuyor. Ay’daki zor şartlara karşılık suyun bulunması bilim insanları çok şaşırtmıştı. Çünkü en başta Ay’ın yok denilecek kadar ince olan atmosferi suyu tutamazdı.
