Geçmişe Yolculuk Yaparak Kalıntı İncelenmesi

200 bin ışık yılı uzaktaki Küçük Macellan bulutunda bulunan süpernova kalıntısı Hubble teleskopu verileriyle zamanda geriye giderek incelendi. Burada görülen mavi renk Dünya’ya doğru, kırmızı renkli kısımlar ise Dünya’dan uzaklaşan alanları göstermektedir. Bu gaz şeritlerinin hızı ise saatte 3.2 milyon kilometre! (NASA, ESA, and J. Banovetz and D. Milisavljevic (Purdue University))

Hubble teleskopu kullanan gökbilimciler bir süpernova kalıntısının oluşumunu anlamak için süreci geriye işletmeye çalıştılar. Uzun zaman önce patlayan yıldız yaklaşık 200,000 ışık yılı uzaktaki Samanyolu’nun uydu gökadası Küçük Macellan Bulutunda bulunuyor. Ölen yıldız geriye 1E 0102.2-7219 adıyla bilinen genişleyen bir gaz cesedi (süpernova kalıntısı) bıraktı.

Bu süpernova kalıntısındaki gaz halindeki düğümler farklı hızlarda ve yönlerde hareket ettiğinden, görüntüdeki mavi renkli kısımlar Yer’e doğru, kırmızı olanlar uzaklaşan kısımlardır. Yeni Hubble görüntüsüne göre gaz şeritleri patlama merkezinden saatte 3.2 milyon kilometre hızla uzaklaşıyor. Bu hızla Ay’a 15 dakikada gidip dönebilirsiniz!

Araştırmacılar süpernova kalıntısının görünür ışıktaki görüntülerini elde etmek için Hubble verilerini kullandı. Böylece süpernova patlamasının yaşını ve merkezini doğru tespit etmek için bu verileri analiz ettiler.

Optik bölgede alınan bu görüntüde kalıntı ve çevresi görülüyor (ESA/Hubble, Digitized Sky Survey 2).

Yeni tahminlere göre patlamadan gelen ışık Yer’e 1700 yıl önce, Roma İmparatorluğunun çöküşü sırasında ulaştı. Bu süpernova Dünya’da sadece Güney yarımkürede görülebilirdi. Ne yazık ki bu devasa olay hakkında bilinen bir kayıt yok. 2000 ya da 1000 yıl önce patlamanın gerçekleştiğini ifade eden önceki çalışmalara göre yeni yapılan analiz daha sağlam temellere oturmakta.

Patlamanın ne zaman gerçekleştiğini tam olarak belirlemek amacıyla süpernova patlamasıyla ortaya çıkan kurbağa yavrusunu andıran oksijen açısından zengin püskürme yığınları incelendi. İyonlaşmış oksijen görünür ışıkta mükemmel şekilde parladığından izlenmesi kolaydır. Araştırmacılar en hızlı hareket eden 22 püskürme yığını ve düğümünü tanımlamak için Hubble’ın güçlü çözünürlüğünü kullanarak, bu bölgelerin yıldızlararası ortamdaki malzemeden geçerken ne denli yavaşlayacağını hesapladılar. Daha sonra püskürme merkezini bulmak için düğümlerin hareketlerini geriye sararak izlediler ve patlama bölgesini belirlediler.

Hubble ayrıca patlama sonucu yerinden fırlayan şüpheli nötron yıldızının (ölü yıldızın geriye kalan çekirdeği) hızını da ölçtüler. Araştırmacıların tahminlerine göre nötron yıldızının mevcut konumuna gelebilmesi için saatte 3 milyon kilometreden daha hızlı hareket etmesi gerektiği sonucuna ulaştılar. Şüpheli nötron yıldızı NASA’nın Chandra X-Işını gözlemevi ve Şili’de bulunan Avrupa Güney Gözlemevinin Çok Büyük teleskopu ile yapılan gözlemlerle tespit edildi.

200 bin ışık yılı uzaktaki süpernova kalıntısında gezinti. (NASA, ESA, and J. Banovetz and D. Milisavljevic (Purdue University) Music: Stellardrone – The Edge of Forever)

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d