Gösteriliyor: 141 - 150 of 153 Sonuçlar

Doğrudan Gözlemle Gezegen Tayfı Oluşturuldu

Güneş Sistemindeki yapıya benzeyen ve üç gezegeni olan bir sistem hedeflenerek doğrudan gözlem için bir tayf çizelgesi elde edildi. Gezegenlerin oluşumuyla ilgili kuramların test edilmesinde ötegezegen keşifleri kadar bu gezegenlerin yapıları da önem kazanıyor. Söz konusu tayf çizgilerine bakılarak gezegendeki kimyasal elementler tespit edilebilir. Çünkü bu tayf çizgileri maddenin kimyasal parmak izini vermektedir. Aynı zamanda bu çalışma ile evrende başka yaşamlar için önemli bir adım da atılmış oldu. Çalışma ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (Very Large Telescope-VLT) ile yapıldı.

Ötegezegen Rehberi

Yirmi yıllık bir geçmişi olmasına karşılık “ötegezegenler” her yaştan insanın ilgisini çekiyor. Yeni bulunan her gezegene ilişkin verileri insanlarımız ciddi bir şekilde irdeliyor. İşin uzmanlarından bu gezegenlere ulaşmanın çok zor olduğu, ışığın bile bu gezegenlerden bize onlarca, yüzlerce yılda geldiğini öğrenince biraz morallerimiz bozuluyor ama yine de merak etmeye devam ediyoruz.

İşte bu hareketli bilim dalına ilişkin Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’nin hazırladığı “Ötegezegen Rehberi”ni işin meraklıları ve öğrencilerimiz için türkçeleştirmeye çalıştım.

Karina’daki Trumpler-14 Kümesi

Genç yıldız kümesi Trumpler-14’ün bir başka görüntüsü ESO tarafından yayınlandı. Görüntüde yıldızlar ve küme tüm güzelliğiyle ortaya çıkmış görünüyor. Görüntü ESO’nun Çok Büyük Teleskobuna (VLT) takılan Çoklu Uyarlamalı Optik Göstericisi (MAD) ile çekildi. Bu yardımcı araç ile atmosferin bulanıklık etkileri ortadan kaldırılıyor.

Samanyolu’nun en etkileyici ve vahşi yıldızlarından olan Eta Karina’yı da barındıran Karina Bulutsusu, yapısında Trumpler-14 gibi genç yıldız kümelerini barındırır.

Terzan 5 Yıldız Kümesi

Gökadamızın Terzan 5 olarak adlandırılan yıldız kümesinin ayrıntıları ESO tarafından ortaya çıkarıldı. Kümeyi şişkin ve kalın bir toz bulutu kapatıyor. Bulut içerisindeki binlerce yıldızı adeta örtüp bizden gizlemeye çalışıyor. Bulutun bir genç gökada kalıntısı olduğu ancak Samanyolu’na karıştığı düşünülüyor. ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (VLT) ile Terzan 5’in tahmin edildiği gibi büyük bir küme olduğu ve Samanyolu’na sonradan katıldığı belirlendi.

Yamyam Gökada

ESO’nun Yeni Teknoloji Teleskobu (NTT-New Technology Telescope) ile kızılötesi görüntüler yeni bir teknikle işleniyor. İşte bu teleskopla 11 milyon ışık yılı uzağımızdaki Erboğa A dev gökadası görüntülendi. Gökbilimciler gökadayı aynı zamanda yamyam gökada olarak adlandırıyor çünkü şu sıralar küçük bir gökadayı yutmakla meşgul. NGC-5128 olarak kodlanan gökada ilk kez 1847 yılında John Hershcel tarafından keşfedilmişti.

Vampir Yıldız

Gökbilimciler 2000 yılının Kasım ayında ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (VLT) ile keşfedilen bir nesnenin bir yıldızın Tip Ia süpernovası şeklinde patlayan yıldızdan oluştuğundan şüphe etmeye başladılar. Tip Ia süpernovası, ikili yıldız sistemindeki bir yıldızın diğer yıldızdan madde çalması sonucunda şişerek, basıncın kütle çekimine galip gelip yıldızın süpernova şeklinde patlamasıyla oluşuyor. Buradaki ilginçlik nesneyi oluşturan patlayan yıldızın karanlık enerji çalışmalarına katkı sağlayacağı görüşünde yatıyor.

Ötegezegen Keşfi İçin Yeni Bir Yöntem

Bir yıldızın gezegeni olup olmadığı yıldızda lityum olup olmadığında göre belirlenebilecek. Bu yeni ötegezegen bulma tekniği 10 yıl süren arayışlar sonucunda elde edildi. Buna göre Güneş benzeri ve gezegeni olan yıldızlarda lityuma rastlandı. Ancak gezegeni olmayan yıldızlarda lityuma rastlanmadı. Bu araştırma 70’i gezegeni olan yıldız olmak üzere toplam 500 yıldız üzerinde yapıldı. Araştırma sırasında ESO’nun Yüksek Hassasiyetli Radyal Hız Gezegen Tarama aracı (HARPS) kullanıldı. Bu tayf çeker aracı ESO’nun 3,6 metrelik teleskobuna bağlı bulunuyor.

Renkli Bir Uzay Mücevheri Görüntüsü

Üç büyük teleskop, ESO’nun Çok Büyük Teleskobu, 2.2 metrelik Li Sills Teleskobu ve NASA/ESA Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan görüntülerin birleşmesiyle muhteşem bir fotoğraf elde edildi. Fotoğrafta bir yıldız kümesinin içindeki mücevher gibi parlayarak kendini gösteren yıldız görünüyor. Çıplak gözle görülemeyen “mücevher” NGC 4755 olarak bilinen kümede yer alıyor. Mavimsi yıldızların ortasındaki bu sönük turuncu yıldız ilk kez İngiliz Gökbilimci John Herscel tarafından 1830 yılında farkedildi.

32 Yeni Ötegezegen

Şili’de ESO’nun 3,6 metrelik teleskobundan 32 yeni ötegezegen keşfi yapıldı. Keşif teleskoba bağlı olan HARPS adlı tayf çekerle Doppler etkisiyle gerçekleşti. 32 ötegezegenle birlikte sağ taraftaki sayaçta görüldüğü üzere ötegezegen sayısı 403’e ve gezegeni olan yıldız sayısı da 340’a yükseldi.

Gezegenler arasında Dünya gibi karasal ve küçük gezegenlerin bulunması da, tüm ötegezegenler içindeki % 30 oranındaki karasal gezegen sayısının da artmasına neden olacak.

Barnard Gökadası

ESO’dan Şili La Silla Gözlemevi’ndeki teleskopla NGC 6822 olarak kodlanmış Barnard Gökadası’nın güzel bir fotoğrafı alındı. Küresel kümenin sol üst kısmı zengin yıldız oluşum bölgesi bulunuyor.
ESO’nun yayınladığı yeni fotoğrafta Barnard nesnesi 1,6 milyon ışık yılı uzaklıktadır. Küme, Samanyolu’nun da üyesi olduğu Yerel Grupta bulunuyor. Barnard kümesi 1884 yılında Amerikalı gökbilimci Edward Emerson Barnard tarafından keşfedildi.