Gökbilimciler Magellan Teleskobu yardımıyla yaklaşık 7 yıl boyunca gözlenen 5 ayrı yıldıza ait 5 yeni gezegen keşfini gerçekleştirdiler. Böylece ötegezegen sayımız 429’a yükseldi.
Keşif Şili’de 2002’de kurulmuş olan 6.5 m çaplı Magellan II teleskobuyla yapıldı.
Güneş Sistemindeki yapıya benzeyen ve üç gezegeni olan bir sistem hedeflenerek doğrudan gözlem için bir tayf çizelgesi elde edildi. Gezegenlerin oluşumuyla ilgili kuramların test edilmesinde ötegezegen keşifleri kadar bu gezegenlerin yapıları da önem kazanıyor. Söz konusu tayf çizgilerine bakılarak gezegendeki kimyasal elementler tespit edilebilir. Çünkü bu tayf çizgileri maddenin kimyasal parmak izini vermektedir. Aynı zamanda bu çalışma ile evrende başka yaşamlar için önemli bir adım da atılmış oldu. Çalışma ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (Very Large Telescope-VLT) ile yapıldı.
Keck Gözlemevi yardımıyla 4 Dünya kütleli bir gezegen keşfedildi. Bu keşif, bulunan gezegenler içerisinde dünya kütlesine en yakın ikinci karasal gezegen oldu. Bu keşifle birlikte gökbilimciler, dünya benzeri gezegen keşfinin an meselesi olduğunu belirtiyor.
HD 156668 b olarak adlandırılan gezegen yıldızının çevresindeki turunu 4 günde tamamlıyor. Yıldız 80 ışık yılı uzağımızdaki Herkül takımyıldızında yer alıyor. HD 156668 b, dikine hız yöntemiyle keşfedildi.
NASA’nın büyük ümitler beslediği Kepler Uzay Teleskobu ilk keşfini gerçekleştirdi. Kepler ilk keşfinde beş ötegezegen bulduğunu bildirdi. Gezegenler Kepler 4b, 5b, 6b, 7b, 8b olarak adlandırıldı.
NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nden William Borucki Kepler’in son derece sağlıklı çalıştığını ve aracın, bilimin Güneş Sistemine yönelik sorularına yanıt vereceğini umduklarını dile getiriyor. Ötegezegen keşiflerinde hem gezegenlerin yapıları hem de gezegen disklerinin gözlenmesinin çok önemli bir yeri bulunuyor.
Yirmi yıllık bir geçmişi olmasına karşılık “ötegezegenler” her yaştan insanın ilgisini çekiyor. Yeni bulunan her gezegene ilişkin verileri insanlarımız ciddi bir şekilde irdeliyor. İşin uzmanlarından bu gezegenlere ulaşmanın çok zor olduğu, ışığın bile bu gezegenlerden bize onlarca, yüzlerce yılda geldiğini öğrenince biraz morallerimiz bozuluyor ama yine de merak etmeye devam ediyoruz.
İşte bu hareketli bilim dalına ilişkin Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’nin hazırladığı “Ötegezegen Rehberi”ni işin meraklıları ve öğrencilerimiz için türkçeleştirmeye çalıştım.
Bir grup Çinli gökbilimci QS Virginis Sistemi’nde geçtiğimiz kasım ayında keşfedilen gezegene ilişkin verileri güncellediler. Sistemde bulunan kırmızı ve beyaz cücenin şimdilik sessiz oldukları, ancak bunun yaklaşan fırtına öncesi sessizlik olduğu bildirildi.
OS Virginis, 157 ışık yılı uzaklıktaki Başak (Virgo) takımyıldızı içinde yer alıyor. Sistemde biri soğuk bir kırmızı cüce ve diğerine göre daha sıcak ve yoğun olan beyaz cüce olmak üzere iki yıldızdan oluşuyor. Yıldızlar arasındaki uzaklık Dünya-Ay uzaklığının iki katı kadar: 840 000 km.
Hawai’deki Keck Gözlemevi’ndeki gökbilimciler ilk kez bir yıldızın çevresinde genç gezegenimsi disk yapıları keşfetti. Söz konusu yapılar yıldıza Venüs uzaklığında olunca, keşif daha fazla ilgi alanı oldu. Çünkü bu yapılar yıldızın yaşamsal alanı içinde kalıyor.
Keşif 10 metrelik teleskoplara takılan kızılötesi filtrelerle gerçekleştirildi.
2008 yılının Ağustos ayında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ve Ulusal Optik Gökbilim Gözlemevi’nden bir grup gökbilimci MWC 419 (YSO) olarak bilinen genç yıldızı gözlediler. B-tipi mavi yıldız Kraliçe takımyıldızında olup 2100 ışık yılı uzağımızda bulunuyor.
Yine bir gezegen keşfi, ama belki de yılın keşfi. Çünkü bulunan gezegen hem küçük bir teleskopla bulundu, hem de bulunan dünya benzeri bir gezegen.
Gökbilimciler bu keşfi amatör gökbilimcilerin de sıklıkla kullandığı 16 inçlik sekiz teleskopla gerçekleştirdi. Bu teleskoplara takılan CCD’lerle müthiş buluş gerçekleştirildi.
Amatör gökbilimcilerin kullandığı bu tip teleskoplara bir CCD takılarak dünya benzeri gezegen avı yapılabileceğini belirten David Charbonneau (CfA, MEarth projesi başkanı), yaptıkları bu proje gibi dünya genelinde de değişik projelerin hayata geçirilebileceğini belirtiyor.
Ötegezegen avcısı olan gökbilimcilerden bir ekip Güneş’e yakın ve Güneş benzeri iki yıldızın çevresinde dolanan en fazla 5 ile 7.5 Dünya kütleli altı gezegen keşfettiler. Gezegenler Dünya kütlesine yakın ve bize yakın yıldızların çevresinde dolandığı için önem kazanıyor. Araştırmalar Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi (UCSC) ve Washington Carnegie Bilim Kurumu’ndaki araştırmacılar tarafından gerçekleştirildi.
UCSC’den Steven Vogt’a göre yaşanabilir dünyaların keşfi çok yakında birkaç yıl içinde gerçekleşebilecek.
Princeton Üniversitesi’nden içinde gökbilimcilerin yer aldığı bir gurup bilim insanı, güneş benzeri bir yıldızın çevresinde dolanan en az bir gezegen olduğunu keşfettiler. Keşif doğrudan gözlem yoluyla yapıldı. Keşif Hawai’deki Subaru Teleskobu ile yapıldı ve önümüzdeki ocak ayında detayları açıklanacak.
Bulunan nesne GJ 758 b olarak kodlanmış olan bir büyük gezegen veya yıldız olmayı başaramamış bir kahverengi cüce olabilir. Nesneye ilişkin ilk görüntüler mayıs ve ağustos aylarında alınmış.