Keck Gözlemevi yardımıyla 4 Dünya kütleli bir gezegen keşfedildi. Bu keşif, bulunan gezegenler içerisinde ikinci karasal gezegen oldu. (İlki COROT 7b idi.) Bu keşifle birlikte gökbilimciler, dünya benzeri gezegen keşfinin an meselesi olduğunu belirtiyor.
HD 156668 b olarak adlandırılan gezegen yıldızının çevresindeki turunu 4 günde tamamlıyor. Yıldız 80 ışık yılı uzağımızdaki Herkül takımyıldızında yer alıyor.
HD 156668 b, dikine hız yöntemiyle keşfedildi. Diğer adı Doppler kayması olan bu yönteme göre yıldızın çevresinde dolanan gezegen yıldızın yalpalamasına* yol açarak, yıldızın ölçülen tayfının değişmesine neden olur. Gezegen yıldızın önüne geçtiğinde (bize göre) yıldız bize doğru çekilir ve tayfı mora kayar. Gezegen yıldızın arkasına dolandığında ise yıldız bu sefer diğer tarafa kayar ve tayfı kırmızıya yönelir. Böylece yıldızın bir gezegeni olduğu anlaşılır. Bu yöntemle şimdiye kadar 400’e yakın gezegen keşfi yapıldı. Ancak keşfedilen bu gezegenlerin çoğu Jüpiter büyüklüğündedir. HD 156668 b gibi daha küçük bir gezegenin keşfi oldukça zordur. Çünkü gezegenler yıldızdan gelen ışığı yansıttıklarından küçük gezegenler daha az ışık yansıtır. Hem de bu gezegenlerin yıldızda oluşturduğu tedirginlik (yalpalama hareketi) daha küçük olacaktır.
Gökbilimcilerin elinde gezegen oluşumu kuramlarını sınayacak ölçüde büyük ve gaz gezegen bulunuyor. Tek eksik yeterli sayıda karasal ve küçük gezegen olmaması. Bu tür gezegenlerin keşiflerinin artmasıyla daha geniş ölçüde gezegen yelpazesine sahip olunarak gezegen oluşum kuramları test edilebilecek.
Gökbilimciler yıldız ve gezegenlerin oluşumlarını uzaydaki benzer nesneleri inceleyerek oluşturuyorlar. Uzayda her yaştan yıldız ve gezegen olduğuna göre bize düşen bu parçaları bulup eksik yerlere koyarak büyük bulmacayı çözmek olacaktır.
*Her cismin bir kütle merkezi olduğundan yıldızlarında kütle merkezi vardır. Yıldızlar bu kütle merkezleri çevresinde dolanırlar. Eğer bir yıldızın kütle merkezi kendi kütle merkezinden farklı bir noktaya denk gelirse o zaman yıldız bu ayrı kütle merkezi çevresinde dolanır ve aynı topacın dönmesi gibi yalpalama hareketi yapar. Konuyla ilgili olarak Güneş Sistemi Dışındaki Gezegenler adlı sunumu (bağlantıya sağ tıklayıp “farklı kaydet seçeneğinden indirmeniz gerekiyor) veya Gezegen Avı’ndaki Gezegen Arama sayfasını inceleyebilirsiniz.
Kaynak: Keck
ümit hocam merhaba,
gliese 581 d,c,e gezegenleri de karasal değilmiydi ? kütleleri 7,5, ve 1.9 olarak bilgi vermiştiniz başka bir yerde. HD 156668 b ne için 2.karasal gezegen ?
bilgilendirirseniz memnun olurum.
Dikkatli bir okursunuz, tebrikler. Evet Gliese 581 adlı kırmızı cüce bir yıldızın yaşam alanı içine giren bir gezegeni var, doğru. Bu gezegende sıvı suyun olma olasılığı da var. Ancak şimdilik bilinenler buraya kadar. Haberde adı geçen 2. karasal gezegen ifadesi ise bulunan gezegenin kesinlikle karasal olduğudur. Dünya büyüklüğüne yakın bulunan ikinci gezegen bu. Gliese ile ilgili doyurucu bilgiyi Wikipedia‘da bulabilirsiniz. Yıldızın gezegenlerine ve onların özelliklerine de bu sayfadan ulaşmak mümkün.