Dünya’dan 15 milyon ışık yılı uzaklıktaki M83 Gökadası’nda 50 yıl önce bir süpernova keşfedilmişti. NASA’nın Chandra X-Işınları Gözlemevi enkazdan yayılan x-ışınını tespit etti.
Radyo ve optik dalga boylarında da görülebilen süpernova, 1957 yılında keşfedilen dördüncü süpernova olduğu için SN 1957D adını almıştır.
Merhaba… Sağlık sorunu ve tedavi süresinin uzun olması nedeniyle bir süredir gökbilim haberlerine ara vermek zorunda kaldım. Tedavi süreci artık sona geldi. O nedenle tekrar işbaşına, Astronomi Diyarı’na döndüm. İlk yazıyı da bir süpernova haberiyle vermek istedim.
Süper yoğun nötron yıldızları ya da atarcalar evrenin en olağanüstü nesneleridir. Bu tuhaf nesneler üzerine araştırma beraberinde iki Nobel ödülü getirdi. Araştırmacılar atarcaların nükleer yapısını öğrenmek ve güçlü kütle çekimi koşullarında Genel Görelilik Kuramını test etmek için doğrudan teleskop gözlemi yapıyor.
Büyük kütleli yıldızların hayatı, patlamaları sonrasında görülen yapının incelenmesiyle ortaya çıkarılabilir. NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi 12 yıldır gökada üzerinde çeşitli yerlerde görülen süpernova kalıntılarını inceliyor.
Bu incelemelerin son örneği ise G350.1+0.3 olarak kodlanmış süpernova kalıntısıdır.
Kırk yıldan fazla bir süredir süren gözlem ve kuramlara karşılık hızla dönen nötron yıldızları, atarcaların nasıl çalıştıklarına ilişkin kesin bir sonuca ulaşılamadı. Atarcalar 1.5 Güneş kütleli olmalarına karşılık bir küçük şehir boyutlarında yer kaplarlar. Bu nedenle oldukça yoğun nesnelerdir.
Gökbilimciler bir zamanlar büyük kütleli bir yıldızın daha sonra elmas bir gezegene dönüştüğünü düşündükleri yeni ve sıra dışı bir gezegen keşfetti.
Avustralya, Almanya, İtalya,İngiltere ve ABD’li gökbilimcilerden oluşan ekip Birleşik Krallık’taki (UK) Lovell Radyo Teleskopu ve Hawai’deki Keck Teleskoplarıyla gezegenin özelliklerini ortaya çıkardı.
2010 yılının Aralık ayında Güneyhaçı (Crux) takımyıldızında bulunan birbiriyle uyumsuz çift yıldız Güneş-Venüs uzaklığı kadar birbirine yaklaştı. Sistemin uyumsuz çift olarak adlandırılmasının nedeni ise birinin çok hızlı dönen atarca (pulsar) ve diğerinin sıcak ve büyük kütleli bir yıldız olması. Bu tip çift yıldızlara uzayda pek rastlanmıyor.
Nötron yıldızı çiftinden gelen maddeyi yemeye çalışırken yakalandı. ESA’nın XMM-Newton uzay gözlemevi X-ışını dalga boyunda normal parlaklığının 10 000 katına ulaşan ama aslında sönük olan bir yıldızı gözledi. Gökbilimciler parlamanın yıldızın dev bir madde kitlesini yemeye çalışırken oluştuğuna inanıyor.
Parlama bir nötron yıldızında oluştu.
Ünlü süpernova kalıntısı Yengeç Bulutsusu’nda (Crab Nebula) öncekilere göre beş kat daha parlak bir parlama fark edildi. Altı gün süren Parlama, NASA’nın Fermi Uzay Teleskopu ile 12 Nisan’da görüldü.
Patlayan bir yıldızdan oluşan bulutsudan yayılan ışık Dünya’ya ilk kez 1054 yılında ulaştı. Bulutsu 6500 ışık yılı uzaklıktaki Boğa takımyıldızında yer alıyor.
NASA’nın Chandra X-Işınları Teleskopu ile ilk kez bir nötron yıldızının çekirdeğindeki tuhaf ve sürtünmesiz madde akışı süper akışkanlar tarafından gerçekleştiği belirlendi. Bu keşif aynı zamanda yüksek yoğunluğa sahip bir maddenin atomları arasındaki çekirdek kuvvetini anlamaya da yardımcı olacak.