Kozmik Işınlar Nereden Geliyor?

Kozmik Işınlar Nereden Geliyor?

ByÜmit Fuat Özyar Kozmoloji

Atmosferimiz uzaydan gelen parçacıklar tarafından sürekli bombardıman edilir. Bu gizemli parçacıklar henüz 100 yıl kadar tespit edildi. Ancak teknolojinin gelişmesiyle birlikte gelişen ve 10 yıllık bir geçmişe sahip yeni nesil teleskoplarla bu kozmik ışınların yapısı, nasıl oluştukları gibi sorulara yanıt aranmaya başlandı. Bu parçacıklar süpernovalar sayesinde hızlandığı ortaya çıkmıştır ancak tüm sorular yanıt bulmamıştır.

Atmosferi izlemekle görevli Cherenkov teleskopları uzun zamandır kozmik ışınları izlemekte ve bu ışınlar hakkında gerekli bilgiyi toplamaktadır.

Fermi Teleskobu’ndan Mikrokuasar İncelemesi

Fermi Teleskobu’ndan Mikrokuasar İncelemesi

ByÜmit Fuat Özyar Yıldız

Gökbilimciler Kuğu X-3’den yayılan yüksek enerjili gama ışınının ikili bir sistem tarafından oluştuğunu gösterdi. Sistemin üyelerinden biri olan büyük yıldız, yakınındaki bir nesnenin–nötron yıldızı veya karadelikde olabilir- etkisinden dolayı uzaya ışık hızının yarısı hızda radyo dalgası yayıyor.

Gökbilimciler bu tür nesneleri mikro kuasar olarak adlandırır. Bu tür nesneler merkezlerinde süper kütleli karadelik olan uzak gökadaların ve blazarların küçük bir kopyaları gibi çok güçlü radyo dalgalarını yüksek hızda yayınlarlar.

Bir Nötron Yıldızında Karbon Atmosfer Bulundu

Bir Nötron Yıldızında Karbon Atmosfer Bulundu

ByÜmit Fuat Özyar Yıldız

Chandra X-ışını Teleskobu, Kraliçe A (Cassiopeia A) süpernova kalıntısının merkezindeki nötron yıldızının ince atmosferinin karbondan oluştuğunu buldu. Fotoğrafın merkezindeki nötron yıldızının büyültülmüş hali çizilerek oluşturulmuş bir resimdir.

Chandra bölgenin görüntüsünü 1999 yılında ilk elde ettiğinde buradan ne X-ışını ne de radyo dalgası alamadığından süpernova kalıntısının yerinde duran nötron yıldızına ilişkin kanıt elde edilemedi. Ancak burada bir nötron yıldızı olduğu varsayılıyordu.

XMM Newton’dan Önemli Bir Keşif

XMM Newton’dan Önemli Bir Keşif

ByÜmit Fuat Özyar Yıldız

ESA’nın XMM Newton X9ışını Uzay Teleskobuyla bir beyaz cücenin fotoğrafını çekti. Beyaz cüceler kozmik uzaklıkları ölçmede kullanıldığı gibi evrenin genişlemesi bilgisinde de sık kullanılan kaynaklardır.

Gökbilimciler 1997 yılından bu yana HD-49798 parlak yıldızının yakınında X-ışınları yayan görünmeyen bir nesne olduğunu bulmuşlardı. XMM teleskobu ile bu nesnenin beyaz cüce olduğu ortaya çıkarıldı. Ölü yıldız uzaya x-ışınları yollayarak kendini gösteriyor.