ESO-Türkçe Nisan ayından itibaren resmen yayında olacak. Böylelikle Gökbilim üzerine ciddi bir gözlem ve keşif sitemiz olacak. Şimdiye kadar 18 dilde yayınlanan haberler, Türkçe’nin eklenmesiyle 19 dile yükseldi.
Yıldız
Bir Felaket Haberi de Benden
Hep sağdan soldan mı duyacaksınız. Bu kez Astronomi Diyarı’ndan duyun: Dünya’nın sonu yakın… Bir cüce yıldızın bize, yani Güneş Sistemine doğru yaklaştığı ve 1.5 milyon sonra Oort Bulutu’yla etkileşime girebileceği belirtiliyor.
5 Dakikada Bir Tur
Uluslararası bir gökbilimci ekibi iki yıldızın birbiri çevresinde 5.4 dakikada bir döndüğünü keşfetti. HM Cancri adlı bir çift yıldıza ilişkin hesaplanan bu değer aynı zamanda en kısa yörünge dönemi olarak da kayıtlara geçti.
Sistem iki beyaz cüceden oluşuyor. Bunlar güneş gibi yıldızların yanmış
Samanyolu’ndaki En Yaşlı Yıldız
Gökbilimciler evrenin ilk zamanlarında oluşmuş bir yıldız keşfetti. Yıldız büyük patlamadan sonra ikinci kuşak içinde oluşmuş. Yaşlı yıldız bizden 290 bin ışık yılı uzaklıktaki yaşlı yıldızları içinde barındıran Yontar (Sculptor) cüce gökadasında bulunuyor.
Eta Cancri Çift Yıldızmış
312 Işık yılı uzaklıktaki Yengeç takımyıldızında bulunan kırmızı yıldız Eta Cancri meğer çift yıldızmış. Yıldızlarından biri dev diğer cüce olan iki yıldız. Keşif New Mexico ile Hawai’deki teleskoplar kullanılarak gerçekleşti.
Bu Çift Çok Uzakta
Gökbilimciler başka bir gökada içinde yıldız-karadelik çifti keşfini gerçekleştirdiler. Keşif ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (Very Large Telescope-VLT) ile yapıldı. Sistem şimdiye kadar keşfedilen en büyük ikinci yıldız-karadelik çifti olarak kayıtlara geçti.
Bir Yıldızda Sıcak Toz Diski Gözlendi
Şili’deki Gemini Teleskopuyla 500 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın çevresinde dolanan küçük, kayalık gezegen oluşumunu sağlayan tozlu yapı keşfi yapıldı. Yalnız keşfi bir farkı var. Güneş Sistemi’nin oluşumuna hiç de benzemeyen bir yapıda yoğun çarpışmalardan oluştuğu gözlendi.
Şimdiye kadar birçok yıldızın çevresinde dolanan sıcak toz ve gaz bileşenleri saptandı. Ancak HD 131488 yıldızının çevresinde bulunan biraz farklı. Burada henüz bilinmeyen türde yıldıza yakın sıcak bir disk ve yıldızdan çok uzakta soğuk bir toz kütlesinin birbiriyle çarpıştığı bilgisi alındı.
Yaşam Bölgesindeki Gezegenimsi Disk Keşfi
Hawai’deki Keck Gözlemevi’ndeki gökbilimciler ilk kez bir yıldızın çevresinde genç gezegenimsi disk yapıları keşfetti. Söz konusu yapılar yıldıza Venüs uzaklığında olunca, keşif daha fazla ilgi alanı oldu. Çünkü bu yapılar yıldızın yaşamsal alanı içinde kalıyor.
Keşif 10 metrelik teleskoplara takılan kızılötesi filtrelerle gerçekleştirildi.
2008 yılının Ağustos ayında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ve Ulusal Optik Gökbilim Gözlemevi’nden bir grup gökbilimci MWC 419 (YSO) olarak bilinen genç yıldızı gözlediler. B-tipi mavi yıldız Kraliçe takımyıldızında olup 2100 ışık yılı uzağımızda bulunuyor.
Bir Güneş’in Sonunu İzlerken
Dünya’dan 550 ışık yılı uzaklıktaki güneş benzeri bir yıldız ölümünden önceki son yıllarını yaşıyor. Chi Cygni adlı kızıl dev yıldızın boyutları Mars’ı içine alacak şekilde büyüdü. Yıldız zonklamalar yaptığından alınan görüntülerde bu hareketlilik göze çarptı.
Paris Gözlemevi’nden Sylvestre Lacour Güneş’in 5 milyar yıl sonunda yaşayacağını gördüğümüzü vurguluyor. Chi Cygni her 408 günde bir zonklamaya uğruyor. Yıldızın büyüklüğü 480 milyon km ile 780 milyon km arasında değişiyor. Yıldız en büyük boyutuna ulaştığında ise bizim Asteorid kuşağını yutacak bölgeye kadar büyüyor.
Bu Karadelik Bize Sanılandan Daha Yakınmış
İlk kez bir karadeliğin Dünya’ya olan uzaklığı net bir şekilde ölçüldü. Gökbilimciler 7800 ışık yılı uzaklıktaki bir karadeliği matematiksel modellere gereksinim duymadan yakınındaki bir yıldızdan yayılan radyo dalgalarını ölçerek hesaplamayı başardılar.
Gökcisimlerinin uzaklıkları trigonometrik paralaks denilen yöntemle ölçülür. Bu yöntemde gökbilimciler Dünya’nın Güneş çevresinde dolanmasının sonucunda bir yıldızın konumundaki değişikliğini (yıllık kayma değeri) ölçer.