20 Ağustos 1977’de fırltatılan Voyager 2, uzaydaki 12 000. gününü devirdi. Geçen 33 yıl içinde dış gezegenlerden tutun da, yıldızlararası ortamdaki rüzgarları, güneş rüzgarlarıyla ilkgili bilgileri iletti. Güneş’ten 14 milyar km uzaklıkta bulunan araç aslında şimdiye kadar dolandığı için 22 milyar km yol aldı.
Japon Hava Ötesi Ajansı’nın (JAXA) asteroit araştırma ve kaşif uydusu Hayabusa Avustral’ya başarıyla indi. araç 5 yıldır uzayda dolanıp geri dünya’ya paraşütü yardımıyla indi. Şimdi bilim insanları Hayabusa’nın yanında getirdiği Itokawa asteroitine ait örnekleri incelemek için aracı laboratuvara götürdüler.
Gökbilim dünyası 13 Haziran gününü takvimde özel olarak işaretledi. Bu, Japonya Hava Ötesi Ajansı’nın (JAXA) Hayabusa keşif aracının yanında bir örnekle dönüş tarihidir. Hayabusa, Dünya’dan 2 milyar km uzaklıktaki Itokawa asteroitini ziyaret etmesi için Mayıs 2003’te fırlatılmıştı. Şimdi bu araç birkaç gün içinde Dünya’ya geri dönecek.
Başını Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi’nden Doç.Dr. Ersin Göğüş’ün çektiği uluslararası bir ekip Samanyolu’nda ki 7. Yumuşak Gama Işını tekrarlayıcısını (Soft-gama-ray repeater-SGR) keşfetti. Keşif 19 Mart 2010’da Swift uydusunun bölgede gerçekleşen patlamayı farkedince gerçekleşti. Ne diyelim, tebrikler Ersin Hocam.
Gökbilim’deki keşiflerin hızı inanılmaz. Bu hıza yetişmek için büyük bir enerji harcıyorum. İşte biri daha…. Samanyolu’nu inceleyen bir grup gökbilimci, aralarında büyük yıldızlarında olduğu birçok yeni bölge keşfetti. Keşifle birlikte gökadanın yapısı ve kimyasal bileşimiyle ilgili yeni ipuçları gelebilir.
21. Yüzyıl fiziğinin belki de en önemli sorusu yanıtlanmak üzere: Büyük patlama sonrasında ne oldu da madde antimaddeye galip geldi? Bu sorunbun yanıtı için CERN dışındaki başka bir laboratuvardan yanıt geldi. Amerika’daki Fermilab laboratuvarında 8 yıldır süren deneylerin sonucu fizikçileri heyecanlandırdı.
NASA’nın Mars keşif projesine ait robotlar, Mars’ta bulunan en uzun ömürlü araçlar olarak tarihe geçti. Robotlardan Fırsat (Opportunity) daha önce Mars’ta 6 yıl 116 gün görev yapmış olan Viking 1 sondasından daha fazla yüzeyde görev yapmış oldu. Kızıl gezegendeki hava şartlarının olumlu seyretmesi de robotun ömrünü uzatan en önemli etken oldu.
Teknoloji hızla ilerliyor. Bu da beraberinde çeşitli sorunları getiriyor. Bu sorunların bazıları çözülebilecek ve olmaması gerekenler. Örneğin amatör ya da profesyonel gökbilimcilerin en fazla şikayet ettiği konu: ışık kirliliği. Gökyüzümüzü elimizden alıyor, yavaş yavaş da değil, çok hızlı bir şekilde.
Kaliforniya San Diego Üniversitesi’ndeki araştırmacılar NASA’nın Ay Yörünge Keşif Aracı’ndaki (LRO- Lunar Reconnaissance Orbiter) yardımcı araçlar ile dünyadan gönderilen bir sinyali Rus Lunokhod aracından yansıtmayı başardılar. Bu sayede Rus aracının yeri de kesinleşmiş oldu.
Dünya’nın en büyük teleskopu olacak, E-ELT için start verildi. Teleskop, ESO’nun memleketi haline gelen Şili’de kurulacak. Şimdiden 42 metre çapındaki teleskobun aynasının inşası için gerekli emir 2010 yılı sonuna doğru verilecek ve teleskop 2018’de bitirilecek. Haberin özellikle son paragrafını okumanızı tavsiye ederim.